دست محیط زیست برای حفاظت از بحرآسمان و زریاب باز شد
حمید ظهرابی، سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست عصر شنبه درباره جزییات مصوبات جلسه‌ای که چهارشنبه گذشته با حضور حسن روحانی، رییس جمهور کشورمان برگزار شده گفته: «در راستای رفع ایراد بازرسی کل کشور در خصوص چگونگی ارتقای سطح برخی مناطق و لزوم تایید ارتقا این مناطق در شورای عالی حفاظت محیط زیست، مستندات و مدارک مربوط به 11 منطقه دارای اشکال شامل مناطق حفاظت شده جوپار، دهج، کوه شیر، کوه آسیاب، دربندراور، سنگ مس، چاه کوچه، بحر آسمان، سعدی و پناهگاه حیات وحش زریاب در استان کرمان و منطقه حفاظت شده آق داغ در استان اردبیل تهیه و پس از کسب مجوز های مربوطه، در جلسه موصوف مطرح و به تصویب رسید.»
در حالی شورای عالی محیط زیست 10 منطقه در کرمان را جزو مناطق چهارگانه به حساب آورده که حدود 9 سال پیش این مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست درآمده بودند اما ایراداتی که سازمان بازرسی کل کشور گرفته بود، موجب شده بود محیط زیست کرمان نتواند قوانین مربوط به مناطق چهارگانه را در این مناطق، به خصوص در بحرآسمان و زریاب، به طور کامل اجرا کند و دستش بسته بود.
گواه این مدعا هم می‌تواند اتفاقات رخ داده در این دو منطقه باشد.
تخریب زیستگاه خرس آسیایی در زریاب
از سال ۸۴ تاکنون ۴٫۵ کیلومتر از جاده‌ای که از میان زیستگاه خرس سیاه آسیایی در محدوده دهبکری بم و دیمند جیرفت، در منطقه‌ای به نام زریاب (تلفظ محلی: زریا) زیرسازی شده و گفته می‌شود قرار است طول آن به ۳۰ کیلومتر هم برسد.
به گفته محلی‌ها، برای ساخت این جاده حدود دو هزار و 800 درخت بنه قطع شده و اگر جاده کامل شود، 10 هزار بنه دیگر هم قطع می‌شود.
آذر امسال رضا جزینی‌زاده، مدیرکل محیط زیست کرمان پس از همایش کشوری حمایت از خرس سیاه آسیایی در دهبکری که در اعتراض به ساخت این جاده برگزار شد، تاکید کرد که با احداث جاده در این منطقه مخالفت است.
او گفته بود که چنانچه تعرض و تخریب و بوته‌کنی و برداشت‌های خاکی غیرمجاز در پناهگاه حیات وحش زریاب صورت گیرد، برخورد قانونی و جدی خواهیم کرد.
با این حال یک ماه پس از این سخنان، برگزار کنندگان همایش حمایت از خرس سیاه آسیایی در نشستی خبری اعلام کردند که عملیات ساخت این جاده از سر گرفته‌شده است.
به گفته سلطانی، عضو دبیرخانه همایش حمایت از خرس سیاه آسیایی، در طول سال‌های گذشته درخواست بیش از ۳۰۰ معدن در منطقه ثبت شده و احداث جاده از میان زیستگاه خرس سیاه آسیایی، از سال ۸۴ به همین منظور آغاز شده بود.
معدن‌کاری گسترده در بحرآسمان
یکی از جنجالی‌ترین بحث‌های محیط زیستی در استان کرمان مربوط به فعالیت معدن کاران در بحرآسمان است. در این منطقه که ۱۱۹۵۷۳ هکتار وسعت دارد، 115 مورد درخواست اکتشاف یا ثبت معدن ثبت شده است.
برخی از این درخواست‌ها مربوط به قبل از سال ۱۳۸۹ (اعلام بحرآسمان به عنوان منطقه حفاظت شده)، مقدمات اکتشاف برخی پرونده‌ها قبل از سال ۱۳۸۹ آغاز و تعدادی هم بعد از این سال شروع شده بود.
اگرچه فرهاد دبیری، معاون وقت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست مرداد امسال به خبرگزاری میزان گفته بود که با مذاکرات صورت گرفته ۱۰۵ مجوز ابطال و متوقف شده اما در دو سال گذشته رسانه‌ها از فعالیت غیرقانونی و گسترده معدن‌کاران در بحرآسمان خبر داده‌اند.
دست محیط زیست باز شد
ابراهیم هرندی، مدیر روابط عمومی اداره کل محیط زیست کرمان در خصوص مصوبات اخیر شورای عالی محیط زیست به ما می‌گوید که «اگرچه پیش از این هم زریاب پناهگاه حیات وحش و بحرآسمان منطقه حفاظت شده بود، اما حالا دست محیط زیست برای جلوگیری از اقدامات خلاف قانون در این مناطق بازتر است.»
به گفته او ایراداتی که مانع از اجرای کامل قانون در مناطق چهارگانه در این مناطق می‌شدند اغلب از سوی ذینفعان به عنوان بهانه برای ادامه کار مطرح شده بود اما حالا که این ایرادات برطرف شده، قانون یاد شده تمام و کمال اجرا خواهد شد.
ممنوعیت‌های مناطق چهارگانه
براساس ماده سه قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست، مناطق چهارگانه با عنوان پارک‌های ملی، آثار طبیعی ملی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست کشور هستند و هرگونه دخل و تصرف در آن‌ها شامل مقررات ویژه‌است.
در پارك‌های ملی تيراندازی، شكار، تعليف احشام، قطع درختان، بوته كنی و به‌طور كلی هر عملی كه موجب تخريب محيط شود ممنوع است.
تعليف احشام، قطع درختان، بوته كنی، تجاوز و تخريب محيط و بطور كلی هر عملي كه موجب از بين رفتن رستنی‌ها و تغيير اكوسيستم شود در آثار طبيعی ملی ممنوع است.
شكار و صيد در پناهگاه حیات وحش ممنوع است و قطع درختان، بوته كنی، تجاوز و تخريب محيط، خارزنی، زغال گيری و هر عملی كه موجب تخريب و تغيير اكوسيستم شود نيز در آن‌ها ممنوع است. تعليف احشام نيز طبق ضوابط تعيين شده انجام می‌شود. حداقل يك پنجم وسعت پناهگاه‌های حيات وحش و مناطق حفاظت شده به عنوان محدوده امن آن‌ها تلقی شده و چرای دام در اين محدوده ممنوع است.
مقررات و ضوابط مربوط به مناطق حفاظت شده تا حدی شبيه به پناهگاه حيات وحش است.