شب‌های تکیه
این روزها کوچه و خیابان‌های کرمان رنگ سیاه به خود گرفته‌اند و در هر شهرستانی با آداب‌ورسوم خاص مردم همان منطقه مراسم‌های عزاداری برگزار می‌شود.
رییس مرکز کرمان شناسی آداب‌ورسوم کرمانی‌ها را این‌طور به «کرمان نو» توضیح داد.
محمدعلی گلاب زاده گفت که کرمانی‌ها هم مثل بسیاری از مردم ایران دلبستگی ویژه‌ای به حضرت اباعبدالله الحسین (ع) دارند و در این سال‌ها تلاش کرده‌اند که مراسم سوگواری این حضرت را به بهترین نحو اجرا کنند.
او با اشاره به اینکه سنت‌ها و آداب‌ورسوم متفاوتی در این ایام سوگواری در جای‌جای استان کرمان وجود دارد، خاطرنشان کرد که روضه‌خوانی، سینه‌زنی، پخت آبگوشت امام‌حسینی، برپایی چادر، نوحه‌خوانی، چهل منبرون، شبیه گردانی و تعزیه‌خوانی از آداب رسوم کرمانی‌هاست.
رییس مرکز کرمان شناسی افزود: برخی از این رسم و رسومات به فراموشی سپرده‌شده.
گلاب زاده در ادامه گفت که مردم کرمان درگذشته به استقبال محرم می‌رفتند و زنان حنا می‌بستند و مردان خضاب. حنابندان زنان برای این انجام می‌شد که در طول دو ماه محرم و صفر آرایش نکنند.
او افزود: برپا کردن چادر طی تشریفاتی خاص یکی دیگر از رسومات کرمانی‌ها قبل از شروع ماه محرم بود و بعد از برپا شدن چادر شربتی را هم به مهمانان می‌دادند که به آن شربت امام‌حسینی گفته می‌شد.
رییس مرکز کرمان شناسی گفت که یکی دیگر از مراسمات کرمانی‌ها پختن آبگوشت امام‌حسینی که به آن آبگوشت متنجمه هم می‌گفتند، است. این آبگوشت با روش‌های خاص خود پخته می‌شود و در ایام محرم کمتر جایی در ایران است که با چنین آبگوشتی از مردم استقبال شود.
گلاب زاده ادامه داد: یکی دیگر از سنت‌های کرمانی‌ها این است که هیات های عزاداری بعد از سینه زدن نوحه گونه‌ای را می‌خوانند. در این نوحه از 12 امام به نیکی یاد می‌کنند.
او از مراسم چهل منبرون به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین مراسمات کرمانی ها یادکرد و گفت که عزاداران امام حسین (ع) 40 شمع را در مراسم های عزاداری روشن می‌کنند که این مراسم در شب شام غریبان انجام می‌شود.
مراسم‌های دیگری هم مثل «سنگ‌زنی» و «علم‌گردانی»، «مافه» هم در دیگر شهرستان‌های استان انجام می‌شود.
یکی از آیین‌های معروف در کشور ما، آیین «نخل‌گردانی» است که نخل نماد تشییع پیکر مطهر امام حسین (ع) است و شهدادی‌ها به آن نخل، «مافه» می‌گویند.
سنت سنگ‌زنی هم یکی از آیین‌های عزاداری در شهرستان کوهبنان است که در همایش سراسری ثبت آیین‌های عاشورایی سال ۱۳۹۱ کشور، به‌عنوان یک مراسم آیینی عاشورایی در استان کرمان به ثبت ملی در فهرست میراث معنوی کشور رسیده است.
آیین‌های علم بندان، نقاره نوازی خاص محرم، کفن‌پوشی، شور یا جوش حسینی هم از آیین‌های مردم شهداد در ایام سوگواری است.