استرس دلیل مردن در جوانی

پیشرفت های مختلف علمی در جنبه های مختلف زندگی بشر و به ویژه در حوزه درمان بیماری ها، باعث شدند که بشر به آینده ای روشن وعمری طولانی امیدوار شود. این مساله که پیشرفت های علمی بشر جلوی اپیدمی های عالمگیر را گرفت، قابل انکار نیست ولی این انتهای ماجرا نبود و قرن بیست و یکم هم با همه پیشرفت هایش مسائل خاص خود را داشت که به مرگ هایی به سبک جدید به ویژه در سنین جوانی دامن زد.
روزنامه آرمان در گفت و گویی که با دکتر حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس داشته، ریشه های مرگ و میر در جوانی را در عصر جدید مورد واکاوی قرار داده است.
دلایل مرگ و میر جوانان در قرن حاضر نسبت به گذشته چه تفاوت هایی داشته است؟
مرگ و میر جوانان می تواند به دلایل مختلفی باشد که یکی از مهم ترین آنها مرگ و میر به دلیل استرس های مختلف است که درزندگی های امروزی وجود دارد. یکی از دلایل اصلی استرس جوانان در جامعه به دلیل بیکاری است که باعث می شود اضطراب آنها زیاد شود و احتمال سکته و مرگ و میرهای مختلف در آنها افزایش یابد. یکی از پیامدهای مشکلات جوانان و استرس های آنها، گرایش آنها به سوی مصرف مواد مخدر و مواد روانگردان است که احتمال مرگ و میر در جوانی را افزایش می دهند. یکی دیگر از مواردی که به مرگ و میر در جوانی دامن می زند نوع سبک زندگی مردم در عصر حاضر است که باعث اضافه وزن و چاقی آنها می شود. از پیامدهای چاقی هم افزایش بیماری های قلبی و عروقی و دیابت است که تبدیل به یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در جامعه ما شده اند. یکی ازپیامدهای مهم زندگی ماشینی عصر حاضر، کم تحرکی افراد است که از سنین پایین آنها را در معرض بیماری های مختلفی قرار می دهد.
شما از تاثیر چاقی و کم تحرکی بر افزایش بیماری صحبت کردید، به نظر شما تغییر سبک زندگی و گسترش عادت های مضر که همه گیرهم شده اند، به چه میزانی مرگ و میر در جوانی را افزایش داده است؟
اگر نگاهی به سبک زندگی گذشته مردم در جامعه بیندازیم، می بینیم که زندگی طبیعی و فعالی که داشته اند، یکی از دلایل اصلی سلامت آنها بوده است. ولی در عصر کنونی به دلیل مشغله های گوناگونی که در خانواده ها وجود دارند، هم والدین و هم فرزندان به سمت فست فودها گرایش پیدا کرده اند. وعده های غذایی قابل توجهی در طول هفته به مصرف فست فودها اختصاص می یابد که ضرر آنها بیشتر ازفایده شان است. از سوی دیگر گرایش به مصرف مواد غذایی که سرشار از مواد نگهدارنده است، به این مساله دامن زده است. یکی ازدلایل تأکید مقام معظم رهبری بر سبک زندگی اسلامی در چند ساله اخیر، همین مساله است، زیرا سبک زندگی افراد در عصر حاضرتبدیل به یکی از دلایل اصلی مرگ و میر آنها، به ویژه در سن جوانی شده است. اگر سبک زندگی مان را اصلاح کنیم، تغذیه درستی داشته باشیم و تحرک مان را افزایش دهیم، به طور قطع شادابی به زندگی هایمان باز می گردد و بسیاری از مشکلات هم حل می شوند.
یکی از مسائلی که در یکی دو ساله اخیر توجهی زیادی را به سمت خود جلب کرد، افزایش مرگ های ناگهانی و به ویژه سکته ها درجوانان بود، به نظر شما با توجه به نکات مطرح شده، دلایل اصلی این مساله به چه چیزی بازمی گردد؟
مرگ های ناگهانی و سکته هایی که شاهد آنها هستیم می توانند به دلایل مختلفی اتفاق افتاده باشند، که یکی از اصلی ترین آنها استرس است. اما در عین حال یکی از مواردی که کمتر در این زمینه مورد توجه قرار می گیرد مصرف مواد روانگردان است. مصرف مواد روانگردان چه در کوتاه مدت و چه در بلند مدت می تواند تبدیل به یکی از دلایل اصلی مرگ های ناگهانی شود. پزشکی قانونی یکی ازسازمان های مهمی است که می تواند در این زمینه آمارهای لازم را ارائه دهد، زیرا بسیاری از مرگ و میرهای ناگهانی به بیمارستان نمی رسند و مستقیم فرد به پزشکی قانونی می رود. در مرگ های ناگهانی تنها زمانی جواز مرگ را می دهند که پزشکی قانونی اجازه آن رابدهد، به همین دلیل پزشکی قانونی می تواند دلیل اصلی سکته های قلبی را شناسایی کند و ارتباط آنها را با مصرف مواد روانگردانی که سکته را تسهیل می کنند، پیدا کند.
شما در ابتدای صحبت هایتان به مساله افزایش استرس و اضطراب در جامعه اشاره کردید، به نظر شما شیوع مشکلات و بیماری های روان در جامعه ما به چه حدی است و از چه دلایلی ناشی می شود؟
بسیاری از مشکلات روان و استرس هایی که به افراد وارد می شود به دلیل مشکلات معیشتی است. مشکلات مختلف جوانان و به ویژه عدم ازدواج به موقع می توانند به مشکلات روان در افراد دامن بزنند و آنها را تشدید کنند. زمانی که جامعه از اخلاق و مسائل اخلاقی فاصله می گیرد، عواقب آن می تواند در ایجاد مشکلات روان در جامعه تأثیر بگذارد. بسیاری از مشکلات جوانان در جامعه امروزی به مشکلات اقتصادی آنها باز می گردد که باعث ایجاد مشکلات بزرگ تری برای آنها می شود، که رفع و رجوع آنها هزینه ای به مراتب بیشتر از رفع مشکل اولیه دارد و زمان بیشتری هم می برد.
در واکاوی دلایل مرگ و میر جوانان به دلایل مختلفی اشاره کردید، به نظر شما با توجه به نکات مطرح شده، باید برنامه ریزی ها به چه صورتی باشند تا بتوان مساله را به طور صحیحی مدیریت کرد؟
برنامه ریزی ها باید به صورتی باشند که ریشه های اصلی مساله را حل کنند. دلیل اصلی اینکه یارانه سه دهک اول جامعه قطع شد این بود که مجلس می خواهد با درآمدی که از این طریق به دست می آید برای اشتغال جوانان سرمایه گذاری شود. در حال حاضر حدود هفت میلیون بیکار در کشور ما وجود دارند، که بسیاری از آنها جوانان تحصیلکرده هستند و بیکاری می تواند برای آنها مشکلات متعددی را ایجاد کند، که یکی از عواقب آن مرگ و میر در جوانی است. باید مشکلات اصلی مردم و به ویژه جوانان را حل کرد تا از عواقب بعدی آنها هم کاسته شود. ازسوی دیگر باید برای اصلاح سبک زندگی مردم هم برنامه هایی تدوین شوند.
مساله دیگری که وجود دارد غفلت از حوزه پیشگیری در سیستم بهداشت و درمان کشور ماست که عواقب مختلفی به همراه داشته است،ارزیابی شما از این مساله چیست؟
به طور قطع با توجه به اینکه درمان بسیار هزینه بر است، باید پیشگیری را بر آن مقدم دانست، زیرا هزینه های پیشگیری بسیار کمتر و اثر بخش تر از هزینه های درمان هستند. قبل از اینکه مردم بیمار شوند باید مشکلاتشان حل شود. برای نمونه نباید بگذاریم مردم چاق شوند و عواقب بعدی آن روی دهد تا به سمت درمانش حرکت کنیم، بلکه باید قبل از اینکه مشکل ایجاد شود از آن پیشگیری کرد. دیابت که یکی از بیماری های مهمی است که به سرعت در جامعه افزایش یافته و حدود پنج تا هفت میلیون را درگیر کرده است، به میزان زیادی قابل پیشگیری است. درست است که زمینه های ژنتیک در ایجاد این بیماری نقش دارند ولی هر ساله سهم کم تحرکی، تغذیه نامناسب و چاقی در ایجاد این بیماری به میزان زیادی بالا می رود و می تواند پیامدهای بعدی آن را تشدید کند. پیشگیری به حوزه بهداشت مربوط است و با هزینه های کمی که در این حوزه می کنیم، می توانیم از هزینه های هنگفت در حوزه درمان به میزان زیادی بکاهیم. زیرا درمان ها معمولا اثربخشی لازم را ندارند و فقط مشکل را برای یک دوره تسکین می دهند و بعد از مدتی دوباره مشکل خود را در جای دیگری نشان می دهد.