تاریخ را ایمن و سالم مرور کنیم!

تصور کنید روزی را که به دلیل سهل انگاری ما انسان ها، گنبد با شکوه جبلیه فرو ریزد، باغ زیبای شاهزاده ماهان به خاطره ها بپیوندد و از میدان ارگ و بازار تاریخی ، جز عکس و خاطره ای باقی نماند.

تصور نابودی این بناهای تاریخی شهرمان هم دردناک است چه اینکه سالها پیش، به خاک افتادن عظمت ارگ تاریخی بم به تلاش بلای طبیعی زلزله، تا ماه ها بهت و حیرت و افسوس را نه تنها برای ما که برای جهانیان به وجود آورد.

چهل و سه سال پیش در چنین روزی در قطعنامه ی شماره پنج دوازدهمین مجمع عمومی كمیته ی بین المللی موزه ها(ایكوم) كه در مسكو برپا شد، روز 18 مه برابر با 28 اردیبهشت به عنوان روز جهانی میراث فرهنگی و موزه ها اعلام شد.

روزی که مقرر شد تا نمادی برای توجه بیشتر به آثار تاریخی و باستانی کشورها باشد تا از این طریق، دنیا محل مناسب تری برای یادآوری گذشته و پیشنیه و تاریخچه محسوب شود.

نکته مهم در نامگذاری این روز به نام میراث فرهنگی، تلاش برای سالم نگه داشتن این عظمت بزرگ است.

در کنار توجه فرهنگی به مقوله میراث فرهنگی و تاثیر آنها بر راه و روش زندگی آینده، سلامت فیزیکی و سخت افزاری این اماکن، مهمترین دغدغه متولیان پاسداشت میراث تاریخی وفرهنگی هر کشور است و در همین شرایط است که دغدغه ایمنی اماکن تاریخی، قدیمی و باستانی به یکی از اصلی ترین دغدغه های نهادهای مرتبط نظیر آتش نشانی تبدیل می شود.

مراقبت از تاریخ و میراث شهرمان، یک وظیفه همگانی است

دارا بودن مستندات و ساختمان های تاریخی به تنهایی شرط کافی نیست و مهم تر از آن نگهداری و حفظ این آثار است که بتوانیم آنها را برای آیندگان نیز به یادگار بگذاریم تا آنان نیز از این پیشینه تاریخی بهره مند شوند.

در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا برنامه های خاصی برای حفظ این بخش ها دارند که مرور برخی از آنها خالی از لطف نیست.

موزه ها و سازه های تاریخی و سنتی بر اساس دستور العمل های ایمنی مصوب، مجهز به آخرین سیستم های اعلام و اطفاء اتوماتیک بوده و سیم کشی های برق آن نقاط دائم کنترل می شود.

لوازم و وسایلی که در آن‌ها چیده می شود دارای حداقل بار اشتعال است و اگر آن مکان موزه باشد، حتی گاهی در اطراف آثار خاص، پرده های مقاوم در برابر حرارت نصب می شود.

تمام ساختمان تحت کنترل دوربین ها و سیستم های مداربسته است و نگهبانان با کارکرد سیستم ها آشنایی کامل دارند.

مالکان، امانت دار تاریخ

روی دیگر این ماجرا، عدم توجه برخی مالکان شخصی این سازه های تاریخی به وضعیت ایمنی است.

موضوعی که به واسطه وجود سازه های پرتعداد تاریخی در نقاط مختلف شهرمان کرمان، امری بدیهی و البته ایمن سازی آن لازم است.

بسیاری از ساختمان های سنتی و تاریخی به بهانه های مختلف از جمله داشتن مالک شخصی، نداشتن بودجه، در دست اقدام بودن و… به حال خود رها شده و هر لحظه ممکن است حادثه ای آن ها را از بین ببرد.

بازار تاریخی کرمان به عنوان یکی از زیباترین و طولانی‌ترین بازار سرپوشیده کشور چه از نظر زیبایی با بسیاری ابنیه تاریخی در جهان سرآمد است.

این بازار در سال های اخیر بارها شاهد حادثه آتش سوزی و چند آتش سوزی گسترده بوده است که به لطف خدا هر بار هم با عملیات سریع آتش نشانان از خسارت جدی و تخریب آن جلوگیری شده است این که در بازار تاریخی کالاها در بدترین شرایط انبار میشود و بدون رعایت اصول ایمنی و با چیدمان غیراصولی اجناس و کالاهای سنگین، ایستایی ساختمان به مخاطره انداخته شود حاکی از بی توجهی به اینگونه اماکن است.

وقتی ما به مکانی مانند بازار تاریخی توجهی نداشته باشیم چگونه به سایر اماکن تاریخی شهر رسیدگی می کنیم؟

بازار تاریخی کرمان و میدان توحید (ارگ) شرایطی خاص را داراست بازاری با پذیرش جمعیتی چند هزار نفری در هر شبانه روز و البته ثبت شده به لحاظ تاریخی و ملی.

محدوده ای که اگر توجه ویژه ای به ایمن سازی آن نشود، می تواند روزی به بحران جدی برای بازاسازی تبدیل شود.

به فکر تاریخ خوانی آیندگان باشیم

حادثه، آخرین مرحله عدم رعایت اصول ایمنی است و فرجام هر بی احتیاطی حادثه خواهد بود.

یک مکان قبل از اینکه درگیر حادثه شود مجموعه ای از بی احتیاطی را به خود دیده است و آتش سوزی و حادثه پایان کار است.

در این مواقع آتش نشانان در مرحله پایانی وارد عمل می شوند و برای جلوگیری از وقوع حادثه باید پیش از آن اقدام کرد.

بر این اساس ؛ نهادهای نظارتی و بازرسی باید از هر گونه تغییر کاربری های غیر مجاز بویژه در ابنیه تاریخی جلوگیری کنند.

بناهای تاریخی متعلق به یک شهر و شهروندان آن است و همه ما باید در حفظ آن ها تلاش کنیم.

و در نهایت اینکه مراقب باشیم که با کوتاهی در امور محوله با دستان خود شناسنامه خود را نسوزانیم و اجازه دهیم تا آیندگان، گذشته خود را تماشا کنند.