گرانی و کمبود. این دو کلمه یار غار مرغ در بازار کرمان شدهاند و الاکلنگ گرانی و کمبود مرغ همچنان ادامه دارد. اگر در ماههای قبل و تا پیش از قیمتگذاری دستوری، قیمت مرغ به پرواز درآمده بود، حالا اگرچه مرغ ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومانی در کرمان پیدا میشود اما کمبود آن در مغازهها چشمگیر است.
این موضوع را رییس اتحادیه صنف مرغ و ماهی کرمان هم تایید میکند و به «کرماننو» میگوید که آنچه از یخچالهای فروشگاهها و میزان کشتار مشخص است در استان کرمان کمبود مرغ داریم.
این کمبود در شرایطی رخ داده که هنوز بیش از ۴۰ روز تا نوروز مانده. در حالی که به طور سنتی گوشت مرغ در آستانه این عید باستانی با کمبود مواجه میشود، این سوال پیش میآید که چرا در حال حاضر با کمبود مرغ در کرمان مواجهیم؟ و تا چه زمانی قرار است الاکنگ گرانی و کمبود مرغ ادامه داشته باشد؟
پای استانهای همجوار در میان است
سینا خسروی، معاون بازرگانی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان میگوید پای استانهای همجوار در کمبود مرغ در میان است.
به گفته او تنها 60 درصد نیاز کرمان در داخل تولید میشود و برای تامین 40 درصد نیاز دیگر، راهی جز واردات مرغ از استان یزد نیست.
این مقام مسئول اضافه کرد که از آن طرف هم چون استانهای اصفهان و فارس هم بخشی از نیازشان را از طریق یزد تامین میکنند، مرغداران یزدی به جای نرخ مصوب 14 هزار و 400 تومانی، مرغ زنده را به توزیع کنندگان کرمانی گرانتر میفروشند، نتیجهاش این میشود که برای توزیعکننده صرفه اقتصادی ندارد که مرغ از یزد وارد کند. چرا که قیمت مصوب این محصول برای مصرفکننده هم 20 هزار و 400 تومان تعیین شده و اگر مرغ زنده بالاتر از نرخ مصوب فروش رود، صرفه اقتصادی برای توزیع کننده وجود ندارد.
در این شرایط به نظر میرسد راه به تعادل رساندن بازار مرغ، افزایش تولید در کرمان و البته حذف قیمت دستوری باشد. خسروی در این رابطه میگوید که چون وزارت جهاد کشاورزی میزان تولید مرغ را در کل میبیند و تولید مرغ در کشور به اندازه نیاز است، اجازه افزایش تولید در استانها داده نمیشود. قیمتگذاری دستوری هم کاری کرده که تولیدکنندگان نتوانند روی پای خود بایستند.
تولید مرغ در کرمان از ۶۰ درصد نیاز بازار هم کمتر است
حسن سیستانی، رییس اتحادیه صنف مرغ و ماهی کرمان اما درباره کمبود مرغ در استان نظر دیگری دارد. او به «کرمان نو» میگوید که اگر همه مرغداریهای استان فعال باشند، نیاز بازار تامین میشود.
برخلاف معاون بازرگانی صمت کرمان که گفت 60 درصد نیاز بازار کرمان در داخل استان تولید میشود، سیستانی میگوید به دلیل مشکلاتی که برای مرغداران پیش آمده، کمتر از 30 درصد نیاز در داخل استان تامین میشود.
او اضافه کرد که بخشی از مرغ زنده استان کرمان هم به سیستان و بلوچستان میرود، چرا که بخشی از مردم آن منطقه مرغ زنده خریداری میکنند و نیازی هم به مجوز دامپزشکی نیست. به همین دلیل کمبود مرغ در کرمان بیشتر میشود.
رییس اتحادیه صنف مرغ و ماهی کرمان همچنین با انتقاد از قیمتگذاری دستوری، میگوید که افزایش هزینههای تولید برای مرغداران از جمله قیمت نهادهها، واکسن و کارگر باعث شده بسیاری از مرغداران در استان جوجهریزی برایشان صرفه اقتصادی نداشته باشد.
تورم تولید مرغ در کرمان بالاتر از میانگین کشور
در شرایطی که نظرات متفاوتی در خصوص کمبود مرغ مطرح میشود، نگاهی به آخرین گزارش مرکز آمار ایران از شاخص قيمت توليدكننده محصولات مرغداريهاي صنعتي كشور نشان میدهد که مرغداران در کرمان با تورم بالاتری از میانگین کشور روبرو شدهاند.
برای اینکه بهتر بتوانیم گزارش مرکز آمار ایران را بررسی کنیم باید بدانیم که شاخص قیمت تولید کننده چیست. هفتهنامه تجارت فردا در این باره مینویسد که «این شاخص، قیمت کالاها در کارخانه و مبداء تولید را در نظر میگیرد. این شاخص به صورت یک شاخص وزنی از قیمت عمدهفروشی کالاها یا قیمتهای تولیدکننده محاسبه میشود.
در ادبیات اقتصادی از شاخص قیمت تولیدکننده به عنوان یک شاخص پیشنگر یاد میشود؛ به این معنی که با بررسی این شاخص میتوان از سطح تغییر قیمتها در بازار کالا و خدمات مصرفی یا تورم اطلاع کسب کرد. به بیان دیگر، هر افزایش یا کاهش قیمت در شاخص بهای تولیدکننده با یک وقفه زمانی در شاخص بهای مصرفکننده نیز مشاهده میشود.»
تولیدکنندگان رغبتی برای کار ندارند
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، در حالی که نرخ تورم فصلی تولید کننده مرغداریهای صنعتی کشور در پاییز 99 به 36.06 درصد رسیده، این نرخ در استان کرمان 46.10 درصد اعلام شده. کرمان هفتمین استان کشور از نظر نرخ تورم تولیدکننده محصولات مرغداریهای صنعتی کشور در پاییز بوده.
این در شرایطی است که نرخ تورم یاد شده در هیچکدام از استانهای همجوار کرمان به بالای 40 درصد هم نمیرسد. این نرخ در یزد 17.20 درصد، در فارس 24.9 درصد، در سیستان و بلوچستان 31.88 درصد و در خراسان جنوبی 38.40 درصد اعلام شده که نشان میدهد مرغداران در استان کرمان با مشکلات بیشتری مواجه هستند و همین امر باعث شده بسیاری از آنها فعلا دست از کار بکشند.