اشتغال زنان جزو مسائلی است که بر روی آن چه از سوی دولت و چه از سوی اندیشمندان تاکید شده، اما در استان کرمان هنوز فاصله معناداری میان نرخ بیکاری زنان و مردان وجود دارد.
نرخ بیکاری در میان زنان ایرانی در سال گذشته 18.9 درصد بوده.
این عدد در آخرین گزارش مرکز آمار ایران از نرخ بیکاری سالانه (به جز گزارشهای فصلی) دیده میشود.
این نرخ در میان زنان کرمانی 28 درصد اعلام شده.
این در حالی است که نرخ بیکاری مردان کرمانی در این سال 7.6 درصد بوده.
ارقامی که نشان میدهد نرخ بیکاری زنان در کرمان چهار برابر مردان است.
فاصله معنادار نرخ بیکاری میان مردان و زنان به این معنی است که در کرمان هنوز فرصت برابر شغلی برای مردان و زنان وجود ندارد.
این موضوع وقتی بیشتر به چشم میآید که بدانیم استان کرمان از نظر کمترین نرخ بیکاری مردان، چهارمین استان کشور است اما در بخش زنان، چهارمین استان کشور از آخر به حساب میآید.
این در حالی است که چندی پیش مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری کرمان گفته بود که بر اساس اطلس آماری که معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری تهیهکرده، استان کرمان در سالهای ۹۵، ۹۶ و نیمه نخست 97 در رتبه اول بوده است.
در همین حال گزارش معاونت امور زنان ریاست جمهوری نشان میدهد که تنها 11 درصد صندلیهای مدیریتی در استانداری و ادارات کل استان نصیب زنان شده.
از این نظر کرمان دوازدهمین استان کشور است.
وضعیت قرمز در پنج شهرستان
آخرین آمار نرخ بیکاری زنان به تفکیک شهرستانهای کرمان مربوط به سال 95 است.
این آمار را هم از دل سرشماری که در این سال صورت گرفت به دست آوردیم.
البته از آنجایی که نرخ بیکاری استان کرمان (مردان، زنان و کل) در سال 97 به سال 95 بسیار شبیه است، با کمی اغماض میتوان حساب کرد که آمارهای سال 95 هنوز هم قابل استناد است.
در سال 95 نرخ بیکاری در میان مردان کرمانی 7.1 و در میان زنان 28.2 درصد بوده.
در جدول زیر نرخ بیکاری استان کرمان به تفکیک شهرستانها را میتوانید ببیند.
شهرستان | نرخ بیکاری مردان | نرخ بیکاری زنان | نرخ بیکاری کل |
بافت | 11.2 | 23.08 | 14.4 |
بم | 8.49 | 19.67 | 10.4 |
جیرفت | 11.2 | 28.77 | 15.2 |
رفسنجان | 8.46 | 19.14 | 9.85 |
زرند | 11.3 | 27.87 | 13.93 |
سیرجان | 9.05 | 26.5 | 11.77 |
شهربابک | 12.67 | 30.8 | 16.5 |
کرمان | 7.7 | 19.13 | 9.87 |
کهنوج | 9.01 | 19.94 | 10.96 |
بردسیر | 9.86 | 22.18 | 12.44 |
راور | 8.84 | 16.42 | 10.16 |
عنبرآباد | 9.21 | 22.26 | 11.69 |
منوجان | 11.53 | 23.95 | 13.75 |
کوهبنان | 10.97 | 28.88 | 15.28 |
رودبار جنوب | 9.57 | 17.71 | 11.41 |
قلعه گنج | 7.44 | 7.5 | 7.4 |
ریگان | 5.37 | 12.4 | 6.24 |
رابر | 9.54 | 26.33 | 12.65 |
فهرج | 4.95 | 15.57 | 6.18 |
انار | 7.47 | 11.11 | 8.04 |
نرماشیر | 6.26 | 15.74 | 7.33 |
فاریاب | 15.01 | 22.92 | 16.57 |
ارزوییه | 10.37 | 21.95 | 12.42 |
استان کرمان | 9.04 | 22.04 | 11.4 |
نرخ بیکاری زنان در پنج شهرستان استان کرمان فاصله چشمگیری با دیگر شهرستانها دارد.
بیشترین نرخ بیکاری زنان مربوط به شهربابک با 30.8 درصد است.
پس از آن، نزدیک به یک سوم زنان دارای توانایی کار شهرستانهای کوهبنان، جیرفت، زرند و رابر بیکار هستند.
کمترین نرخ بیکاری زنان هم مربوط به شهرستان قلعه گنج بوده است.
نرخ بیکاری چیست؟
برای فهم بهتر اهمیت ارقامی که در بالا آمده شاید بهتر باشد تعریف نرخ بیکاری را بدانیم.
قبل از آن اما باید بدانیم در ایران به چه کسانی شاغل میگویند.
براساس تعریفی که در گزارشهای مرکز آمار آمده
افراد 10 ساله و بیشتر که در طول هفته منتهی به آمارگیری، دستکم یک ساعت کار کرده یا بنا به دلایلی، به طور موقت کار خود را ترک کرده باشند.
کارکنان بدون مزد نزد اعضای خانواده، محصلان و سربازان هم جزو شاغلان به حساب میآیند.
به افرادی که در هفته منتهی به آمارگیری، بدون کار، در جستوجوی کار و یا آماده به کار باشند، بیکار گفته میشود.
مجموع جمعیت شاغل و بیکار، جمعیت فعال است.
نرخ بیکاری از درصدگیری نسبت جمعیت بیکار به جمعیت فعال به دست میآید.
چرا نرخ بیکاری زنان مهم است؟
مقالات و پژوهشهای زیادی درباره اهمیت اشتغال زنان وجود دارد. ما در این گزارش اما به دو مورد آن اشاره میکنیم.
در پژوهشی که حدود 10 سال قبل در مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز منتشر شده، تاثیر اشتغال زنان با عزت نفس آنها بررسی شده است.
بر این اساس نتیجه گرفته شده که زنان شاغل از عزت نفس بیشتری نسبت به زنان خانهدار برخوردارند.
در همین حال یکی از مولفههای مهم در شاخص شکاف جنسیت، شکاف اشتغال زنان و مردان است.
براساس گزارش سال 2018 مجمع جهانی اقتصاد، ایران صد و چهل و دومین کشور از نظر شاخص شکاف جنسیت بوده.
مالی، کنگو، چاد، سوریه، عراق، پاکستان و یمن تنها کشورهایی هستند که وضعیت بدتری از ایران دارند.
عربستان سعودی هم در رده 141 است.
شاخص شکاف جنسیت شامل چهار متغیر مشاركت و فرصت اقتصادی، دستیابی به آموزش، بهداشت و بقا و توانمندسازی سیاسی است.
مشارکت اقتصادی (نرخ بیکاری زنان و مردان)، نسبت درآمد و میزان پیشرفت از مولفههای متغیر مشارکت و فرصت اقتصادی هستند.
ایران از نظر این متغیر در رتبه 143 جهان است.
کشورمان در جایگاهی پایینتر از بحرین،امارات، تركيه، ارمنستان، آذربايجان، بحرين، لبنان، و بالاتر از عربستان سعودی، سوريه، عراق، پاكستان و يمن قرار دارد.
مجمع جهانی اقتصاد میگوید دولتها بايد تلاش خود را با جامعه مدنی و كسب و كار برای رشد مردان و زنان همسو نمايند.
برای دستیابی به این هدف، کاهش شکاف اشتغال زنان و مردان از اولین گامها باید باشد.
گامی که دستکم در استان کرمان آنطور که باید برداشته نشده.