کهنوج بدون پلاستیک|تربیت سفیران طبیعت در پارک انرژی شوباد و مدارس شهرستان کهنوج

به‌یقین حجم زیاد پلاستیک که هر روزه در فروشگاه‌ها و منازل تولید می‌کنیم زیست بوم نامتوازنی را برای کهنوج می سازد که در آینده مانعی برای پیشرفت این منطقه است.

به طور قطع رفع مسائل زیست محیطی تابعی از فرهنگ عمومی است و برای رفع این مسئله باید فعالیت‌هایی در در حوزه اجتماعی و فرهنگی انجام شود.

«بنیاد نیکوکاری ماهتاب سازان ایرانیان» و «نیروگاه شوباد» با هدف انجام رسالت اجتماعی خود و با در اختیار داشتن سرمایۀ اجتماعی و فضای تربیتی پارک انرژی در نیروگاه شوباد، پویش کهنوج بدون پلاستیک را از ابتدای سال 98 از مجموعۀ پارک انرژی آغاز کرده اند.

از ابتدای مطالعۀ طرح و در جریان اجرای پروژه‌ها، بنیاد ماهتاب و نیروگاه شوباد، همراهی و مشارکت نهادهای دولتی و مردمی را داشته اند که در ادامه به تفصیل شرح داده می‌شود.

پویش نه به پلاستیک در گروه ماه تاب و نیروگاه شوباد

تربیت سفیران طبیعت در پارک انرژی شوباد و مدارس شهرستان کهنوج

پارک انرژی یک مجموعۀ علمی-تفریحی در نیروگاه شوباد است که افتخار میزبانی از 5287 نفر در سال 1397 و 6000 نفر از فروردین تا میانۀ دی ماه 1398را داشته است.

بخش زیادی از این بازدیدها با مشارکت و برنامه‌ریزی ادارۀ آموزش و پرورش شهرستان کهنوج و در قالب اردوهای دانش‌آموزی انجام شده است.

به‌منظور غنی‌سازی برنامه‌های بازدید از پارک انرژی و استفاده از این ظرفیت، آموزش‌های زیست محیطی به بازدیدکنندگان در دستور کار قرار گرفته و دانش آموزان پس از بازدید در قالب تماشای کلیپ، کتاب خوانی جمعی و گفتگوی مشارکتی آموزش زیست محیطی می بینند.

همچنین برای افزایش هماهنگی میان مربیان پارک انرژی و مربیان مدارس و افزایش دانش زیست محیطی مربیان مدرسه، تاکنون شش کارگاه‌ آموزشی مروجان محیط زیست برگزار شده است.

معلم‌ها ضمن آموزش زیست محیطی به دانش‌آموزان، زباله‌های مدرسه یا منزل را جمع‌آوری و هنگام بازدید از پارک انرژی به ‌عنوان ورودی بازدید تحویل می‌دهند.

طرح رفتگران افتخاری کهنوج

از مهمترین اصول برای محافظت از محیط زیست مسئولیت‌پذیری نسبت به تکالیف شهروندی است و همۀ ما همانند پاکبان‌های شهرداری می‌توانیم برای برداشتن یک زباله از طبیعت یا محیط شهری خم شویم و آن را برداریم.

بدین‌منظور طرح رفتگران افتخاری فضایی را فراهم می‌کند تا همۀ شهروندان و مسئولین همراه با خانواده در این طرح حضور پیدا کنند و رفتگر افتخاری شهر شوند.

این برنامه که وارد پنجمین طرح خود شده است، شاهد حضور گروه‌های مردم‌نهاد مانند سمن «حفاظت از حیات وحش کلمرز»، «گروه کوهنوردی شوباد»، شهروندان کهنوجی، گروه‌های دانش‌آموزی و ارگان‌های دولتی مانند مجموعۀ شهرداری، ادارۀ محیط زیست، ادارۀ منابع طبیعی، صنف و دیگر ارگان‌های مسئول بوده است و مناطقی از شهر که خارج از حوزۀ تعریف شده واحد خدمات شهری شهرداری محسوب می‌شوند را پاکسازی می‌کنند تا منظر خوبی را برای شهر و برای پاکی زمین بسازند.

چالش هرمی پاکسازی محیط مدرسه از زباله

مدیر ،معلمین و دانش آموزان مدرسه «شهید صفر اسکندری» بعد از شرکت در اولین طرح رفتگران افتخاری با مشارکت همدیگر محیط مدرسه را از زباله پاکسازی کردند.

این حرکت در ادامه با استفاده از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی، تبدیل به یک چالش رسانه‌ای شد و این مدرسه به‌عنوان آغازگر آن، از دو مدرسۀ دیگر برای پیوستن به این چالش دعوت کرد.

تاکنون 47 مدرسه به این چالش به صورتِ هرمی پیوسته‌اند و محیط مدرسه را از زباله پاک کرده‌اند.

در این چالش هدف اصلی گفتگو با دانش‌آموزان به‌منظور حساس‌سازی اولیۀ آنها نسبت به زباله و آموزش نکات کاربردی کاهش تولید زباله تعریف شده است و دانش آموزان خود لباس رفتگری می‌پوشند تا محیط مدرسه را پاکسازی ‌کنند.

خیابان پایلوت بدون زباله

بنا بر استعلام‌های گرفته شده از واحد خدمات شهری شهرداری و گروه‌های مردمی فعال مانند گروه «لوار مهربانی»، بیشترین حجم زباله در مرکز شهر کهنوج تولید می‌شود.

لذا پس از مطالعۀ میدانی و بررسی انواع زباله‌ها و علل ریخته شدن آنها در سطح خیابان، خیابان ولیعصر(عج) به‌عنوان خیابان پایلوت بدون زباله انتخاب شد.

در اولین مرحله به‌منظور استفاده از ظرفیت اجتماعی کسبه گفتگوهای مستقیم با آنها انجام شد و تعداد زیادی از آنها نسبت به مسائل زیست محیطی و زباله‌های تولید شده آگاهی داشتند.

پس از بررسی‌های میدانی، مشخص شد رسیدهای بانکی بیشترین نوع زباله در این خیابان را تشکیل می‌دهند که با وجود کوچک‌بودن باعث ایجاد منظری نامناسب برای شهر شده‌اند و اثرات مخربی برای محیط زیست ایجاد می کنند.

لذا سطل‌هایی برای زباله‌های کاغذی به فروشگاه‌های خیابان داده شد و با بازخوردهای گرفته شده، حجم این نوع زباله‌ها به طور ملموسی کاهش پیدا کرد.

در ادامه جلسۀ همفکری با کسبه و مجموعۀ شهرداری برگزار شد و دستورالعمل فروشگاه‌های دوستدار طبیعت به فروشگاه‌ها تحویل داده شد. فروشگاه‌ها می‌توانند با رعایت موارد زیست محیطی، به عنوان فروشگاه دوستدار طبیعت شناخته شوند و نماد فروشگاه دوستدار طبیعت را بگیرند.

این فروشگاه‌ها در فضای رسانه‌ای به اشکال مختلف معرفی می‌شوند تا شهروندان کهنوجی بیشتر از فروشگاه‌هایی خرید کنند که کمترین زباله را تولید می‌کنند و خود فعال زیست محیطی هستند.

همچنین برای اثرگذاری عمومی به صورت هدفمند تابلوهای زیست محیطی با مشارکت شهرداری در طول خیابان نصب می‌شود.

فعالیت‌های پویش در برنامه‌های ملی و مذهبی

همزمان با مناسبت‌های خاص ملی و مذهبی پویش کهنوج بدون پلاستیک با مشارکت ارگان‌های دولتی فعالیت‌هایی به‌منظور کاهش تولید زباله برگزار می‌کند.

در ایام محرم، طرح پاکبان حسینی به منظور کاهش تولید زباله در سطح موکب‌های شهر برگزار شد.

در این برنامه با مشارکت شهرداری، همراهی موکب‌ها برای کاهش مصرف لیوان‌های پلاستیکی، قرار دادن سطل زباله در محل توزیع نذورات و جمع آوری زباله‌های تولیدشده توسط عزاداران جلب شد.

برخی از روحانیون محترم مساجد نیز در ضمن بیان فرهنگ حسینی موارد زیست محیطی که در ایام محرم در هیئت‌ها باید رعایت شود را مورد اشاره قرار دادند.

تداوم این طرح‌ها با مشارکت عمومی نهادهای دولتی و مردمی می‌تواند شهر کهنوج را به سمت شهر بدون زباله نزدیک کند.

در این مسیر، تجربۀ جهانی حذف پلاستیک از زندگی روزمره وجود دارد که با بومی‌سازی این الگوها، می‌توان آرمان #کهنوج_بدون_پلاستیک را محقق کرد.