گمرک جیرفت بازوی صادرات نیست

کرمان نو ـ گمرک سازمان دولتی است که در زمینه واردات و صادرات کالا نظارت می‌کند تا الزامات قانونی توسط وارد کننده و صادر‌کننده انجام شود در واقع مجری و مسئول تمام قوانین و مقررات تشریفات صادراتی است. جنوب کرمان در تولید تعدادی از محصولات گلخانه‌ای، جالیزی و باغی رتبه نخست کشوری را ازآن خود کرده است. تولیدات کشاورزی این منطقه در تامین نیاز بازار کشور سهم ویژه‌ای دارد و صادرات گزینه مهم پیش روی  حجم تولیدات حوزه کشاورزی این منطقه است.

محصول مزارع جنوب کرمان به لحاظ تولید خارج از فصل، علاوه بر اینکه به  بازار داخلی راه پیدا می‌کنند در بازارهای خارجی هم مشتری دست به نقد دارند. کشاورزی جنوب‌کرمان در مقابل این ظرفیت صادرات، نتواسته جای واقعی خود را در بازار‌های صادراتی پیدا کند و همچنان کشاورز این منطقه با دلهره کشت را انجام می‌دهد و بانگرانی از اینکه نتیجه زحمت و هزینه او به خرید توافقی و دپو ختم شود منتظر آخر فصل می‌ماند.چرا که ممکن است با تولید مازاد محصول مشابه در استانی دیگر و یا وجود خللی در صادرات همه معادلات او به هم بریزد.

از جمله موانع پیش روی توسعه صادرات به عواملی مانند کمبود دانش و آگاهی و یا نبود سیاستگذاری در پیشبرد اهداف توسعه دهنده صادرات در کنار عوامل منطقه‌ای چون ضعف در زیرساخت حمل و نقل، برندسازی و بسته بندی می‌توان اشاره کرد.

گمرک به عنوان زیرساخت صادرات جنوب کرمان در اواخر سال ۹۲  دفتر ارزیابی گمرکات استان کرمان به صورت موقت در جنوب کرمان در شهر جیرفت تاسیس و پس از مدت کوتاهی فعالیت، این دفتر تعطیل شد که در نبود آن محصولات مختلف این منطقه از طریق گمرکات بم، زاهدان و یزد انجام می‌گرفت و با مشکلاتی از جمله تاخیر در ارسال بار، معطلی‌های زیاد در ایست‌های بازرسی و آسیب دیدن محموله‌های صادراتی همراه بود. بعد از تعطیلی دفتر موقت ارزیابی صادرات با پیگیری‌های اتاق بازرگانی کرمان، گمرک جمهوری اسلامی ایران با راه‌اندازی دفتر دائمی ارزیابی کالاهای صادراتی در شهرستان جیرفت برای انجام تشریفات صادراتی موافقت کرد و این واحد گمرکی با عنوان دفتر گمرک در جیرفت مستقر شد. اخیرا نیز در حاشیه راه‌اندازی پایانه‌ی صادراتی محصولات کشاورزی جیرفت،نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد در مجلس شورای اسلامی از راه اندازی اداره گمرک شهرستان جیرفت و جنوب استان از مهرماه امسال در این منطقه خبرداد.گویا قرار است دفتر دائمی گمرک به اداره ارتقا یابد.

گمرک جیرفت پویایی ندارد

آن‌طور که مدیر اجرایی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کرمان در جنوب استان به «کرمان نو» می‌گوید: حدود ۹ سال از راه اندازی گمرک می‌گذرد و اتاق بازرگانی طی این مدت پشتیبانی‌های لازم را از آن انجام داده است، اما متاسفانه پویایی مورد انتظار را از گمرک نمی‌بینیم. کما اینکه شرایط برگشت‌های مالی تجار باعث شده که شیوه‌های تجارت آنها فرق کند به گونه‌ای که در واحد‌های گمرکی اظهارنامه‌های خودشان را رد می‌کنند اما در گمرک جیرفت رزومه ای ثبت نشده است و رزومه محصولات جنوب‌کرمان را باید از دفاتر گمرک سایر شهرها بگیریم.

علی محبان با اشاره به اینکه گمرک را با هدف گسترش زیرساخت اصلی تجارت در جنوب کرمان راه‌اندازی کردیم افزود: این واحد گمرکی پرسنل متخصص و قوی ندارد و بازرگانان نیاز به پشتیبانی تیم گمرک دارد تا اینکه خروجی کالا از گمرک واحد جیرفت بخورد نه اینکه کالای خود را از گمرکات شهرهای دیگر صادر کنند.

حمایت بازرگانان جنوب کرمان ضروری است

مدیر اجرایی اتاق بازرگانی جنوب کرمان ادامه داد: اینکه گمرک به پویای نرسیده است همه قصور به گمرک بر نمی‌گردد بخشی از این کوتاهی از سمت بازرگانان انجام گرفته است که باید طرف تجاری مقابل خود را الزام کنند که اظهارات گمرکی خود را در جیرفت انجام دهند و همه فرآیند و تشریفات صادراتی از این واحد انجام گیرد. محبان می‌گوید:از طرفی واحد گمرک در بازه‌های زمانی مختلف بسته است و متاسفانه در اکثر مواقع بازرگانان با درهای بسته این واحد روبرو شدند و این باعث شده که تجاربه دلیل این بی‌نظمی به دفتر گمرک جیرفت مراجعه نکنند.

او به قول مساعدت گمرک در حل مشکل تامین نیروی انسانی متخصص اشاره و ابراز امیدواری کرد:با توجه به نظر مساعد گمرک مبنی بر راه اندازی دفتر گمرک در کنار پایانه صادراتی با شروع  تجارت خرما از نیمه دوم مهر ماه، اظهارات گمرکی از واحد جیرفت صورت بگیرد.

محبان  رونق کارگروه توسعه صادرات را در جنوب کرمان ضروری دانست و اظهار کرد: باید در کار گروهی تخصصی با هدف ارزیابی مسیر توسعه صادرات، تمام فرآیندهای صادراتی منطقه جنوب کرمان پشتیبانی و مدیریت شود و مسائل مرتبط با صادرات خیلی جدی تر دنبال شود و خروجی گمرک در این کارگروه رصد شود.

صادرات جنوب کرمان زیر سایه دیگر استانها

حجم صادرات جنوب کرمان به نام این منطقه نیست بر طبق آمار منتشر شده در سایت سازمان توسعه تجارت ایران استان کرمان  با  بیش از ۹۵۶میلیون دلار  با وزن ۴۰۰ هزار تن صادرات در سال ۱۴۰۰ رتبه یازدهم را در کشور به خود اختصاص داده است که تنها ۱۷ هزار تن از این حجم صادرات از گمرک جیرفت بوده است.

این عدد در مقابل ۴میلیون تن تولیدات کشاورزی این منطقه بسیار ناچیز است اگرچه حجم عمده‌ای از تولیدات این منطقه از گمرک بندرعباس، یزد و حتی آستارا صادر شده و در آمار کرمان هم نیامده است. رییس کمیته صادرات اتاق بازرگانی در جنوب کرمان  می‌گوید اینکه ترخیص کالا از جیرفت صورت بگیرد مشکل بزرگی از پیش پای بازرگان برداشته می‌شود و صادر کننده اگر مطمئن باشد که کارش در گمرک جیرفت انجام می‌شود به دفتر جیرفت مراجعه می‌کند.

واحد گمرک جیرفت نیروی متخصص ندارد

منصور بیداریان افزود:وقتی که بسته‌بندی و سورتینگ محصولات در جیرفت اتفاق می‌افتد گمرک و آزمایشگاه و دیگر زیر‌ساخت‌ها هم نیاز این منطقه است.

او ادامه داد: متاسفانه نبود آزمایشگاه فشار زیادی به بازرگانان وارد کرده است و از لحاظ اقتصادی گرفتن گواهی بهداشتی از آزمایشگاه‌های استان‌های دیگر به صرفه نیست و توجیه اقتصادی ندارد.

بیداریان با بیان اینکه واحد گمرک جیرفت به صورت دائمی دایر نیست و حتی یک متخصص ترخیص کار هم ندارد افزود: اگر گمرک در منطقه با نیروی متخصص راه بیفتد و بتواند  کار صفر تا صد بازرگانان را انجام دهد به عنوان نماینده این قشر قول می‌دهم که حماینت کنیم و کار تشریفات صادرات را از این واحد انجام دهیم اما به وعده و شاید نمی‌شود. بعد از گذشت ۹ سال واحد گمرکی جیرفت نتواسته است بازرگانان این خطه را راضی نگه دارد.در حالی که  راه گذر اقتصاد کشاورزی از صادرات می‌گذرد هنوز زیرساخت‌های توسعه صادرات در کش و قوس وعده است و راه برای بازرگانان این منطقه هموار نیست.