شب داغ توییتر با طعم برجام

از زمانی که دونالد ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا رسید، زمزمه خروج این کشور از برجام که یکی از وعده‌های انتخاباتی‌اش به شمار می‌رفت سرخط خبرها بود. با اینکه قرار بود شنبه، بیست‌ودوم اردیبهشت رئیس جمهوری آمریکا تصمیمش را در ارتباط با ماندن یا خارج شدن از برجام اعلام کند، اما وی دوشنبه شب در توییتی نوشت: فردا از تصمیم نهایی‌اش خبر می‌دهد.

توییتر فارسی از لحظه ارسال این توییت ترامپ به جنب‌وجوش افتاد. عده‌ای از کاربران، هیجان‌زده شروع به تحلیل و نام بردن از گزینه‌های پیش رو کردند. از ساعات اولیه صبح سه‌شنبه هشتگ‌های مختلفی به راه افتاد و هر چه به ساعت اعلام تصمیم نهایی نزدیک می‌شدیم، تعداد هشتگ‌های واحد بیشتر می‌شدند. مهم‌ترین آن‌ها untr_US_table# بود. این هشتگ ترکیبی از واژه Untrustable به معنای غیرقابل اعتماد است که در وسط آن دو حرف US مخفف United States یعنی ایالات متحده، تفکیک شده و به معنای کلی اشاره به غیرقابل اعتماد بودن آمریکا داشت.

توییت‌های ارسالی با این هشتگ در دو دسته کلی تقسیم‌بندی می‌شدند: اول کسانی که موافق برجام و همسو با تصمیمات دولت بودند، از برجام و تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران دفاع می‌کردند اما به بدعهدی آمریکا گله داشتند. دوم کسانی که به نظر می‌آمد از ابتدا با برنامه جامع اقدام مشترک و مذاکره با قدرت‌های جهانی مخالف و در این زمینه منتقد دولت بودند.

نکته دیگر شب اعلام تصمیم ترامپ در ارتباط با برجام، ترند شدن Iran# است. معدود پیش می‌آید که هشتگ نام ایران، بدون هیچ پسوند و پیشوندی ترند جهانی شود، اما شب چهارشنبه این هشتگ برای چند ساعت جزو ترندهای اول تا پنجم توییتر جهانی بود. در این هشتگ نیز ایرانیان و همچنین غیرایرانیان در ارتباط با تصمیم رئیس جمهوری آمریکا صحبت می‌کردند.

رژیم صهیونیستی که از خوشحالی خروج آمریکا و عهدشکنی‌اش در پوست خود نمی‌گنجید، شناسه «اسرائیل به فارسی» را مرتبا به‌روز می‌کرد. اندکی پس از شروع سخنان ترامپ، «اسرائیل به فارسی» نوشت: برای شادی روح برجام باید فاتحه خواند؟ بلافاصله کاربران ایرانی در اقدامی جالب توجه این توییت را نقل‌قول کردند و با لهجه‌ها و گویش‌های مختلف ایرانی به آن واکنش نشان دادند.

مقامات رسمی کشور نیز از لحظات ابتدایی اعلام خبر نظرات خود را در قالب توییت‌هایی ارسال کردند. رئیس جمهور روحانی پس از سخنانی که با مردم در تلویزیون داشت، نوشت:

شر “یک” بدعهد کم شد؛ برجام درصورت تأمین و تضمین منافع ایران با “پنج” ادامه می‌یابد. ایران برای خنثی کردن تحریم‌های نامشروع آمریکا، از همیشه متحدتر است.

ظریف، وزیر امور خارجه به انگلیسی توییت کرد:

در واکنش به تخلفات رئیس جمهور آمریکا و خروج غیرقانونی‌اش از توافق هسته‌ای، من به دستور رئیس‌جمهور روحانی تلاش‌های دیپلماتیکی را پیش خواهم برد تا بررسی کنیم آیا سایر شرکای برجام قادر هستند که منافع کامل این توافق برای ایران را تضمین کنند. پاسخ ما منوط به نتیجه این بررسی است.

آذری جهرمی، وزیر ارتباطات نیز نظر خود را به زبان انگلیسی اینگونه توییت کرد:

خروج غیرقانونی ترامپ از برجام، باعث لطمه به توافقات بین‌المللی است. او در سمت اشتباه تاریخ ایستاده و به زودی عواقب تصمیمش را خواهد دید.

با اینکه توییتر در ایران قریب به هشت سال می‌شود که فیلتر است، اما کاربران ایرانی فعال کم ندارد. از مردم عادی تا روزنامه‌نگاران و مسئولین روزانه با ارسال توییت‌هایی نسبت به رویدادهای مختلف واکنش نشان می‌هند. لحظات تاریخی مانند چهارشنبه‌شب، دسترسی آزاد تمام مردم ایران به این شبکه اجتماعی متن‌محور اهمیت پیدا می‌کند. مهدی حاجتی، عضو جوان شورای شهر شیراز در این شب و در ارتباط با فیلترینگ توییتر نوشت:

و مظلومیت یک نسل که باید با فیلترشکن در توییتر از منافع کشورش دفاع کند… روزی تاریخ به حقانیت نسل من اعتراف خواهد کرد که با دستان بسته برای حقانیت ایران تلاش کردیم.