۲۱ اردیبهشت؛ سالروز درگذشت استاد محمدعلی سپانلو

وی روز چهارشنبه ۲۹ آبان ۱۳۱۹ برابر با ۲۰ نوامبر ۱۹۴۰ در شهر تهران به دنیا آمد و از روز سه‌شنبه ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۴ در پی ناراحتی ریوی و تنفسی در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان سجاد تهران بستری شده بود؛ و سرانجام در روز ۲۱ اردیبهشت برابر با ۱۱ مه ۲۰۱۵ سن ۷۵ سالگی درگذشت.

معرفی

محمدعلی سپانلو شاعر، منتقدادبی، مترجم بود.

وی بیش از پنجاه (۵۰) جلد کتاب در زمینه‌های شعر و داستان و تحقیق، به صورتِ تألیف و یا ترجمه، منتشر کرد. در بیست سالِ گذشته، او به عنوان یکی از چند نمایندهٔ معدود ادبیات معاصر فارسی در بسیاری از گردهمایی‌های بین‌المللی در اروپا و آمریکا شرکت کرده و گفته می‌شود که سهم بزرگی در معرفی ادبیات ایران به جهانیان دارد.

بسیاری از آثار او تا به حال به زبان‌های انگلیسی، آلمانی، فرانسه، هلندی، عربی، و سوئدی ترجمه شده‌است.

کتاب نویسندگان پیشرو ایران که گلچینی از آثار داستانی نویسندگان قرن بیستم ایران، به همراه بررسی آنهاست، جزو منابع درسی در بسیاری از دانشگاه‌های ایران است و تابه‌حال فروش بسیار بالایی داشته‌است.

ضمناً سپانلو از معدود شاعران و نویسندگان ایرانی‌ست که در دنیای ادبیات غرب نیز شناخته شده‌است، و توانسته‌است نشان شوالیهٔ نخل (لژیون دونور) آکادمی فرانسه (بزرگ‌ترین نشان فرهنگی کشور فرانسه)، و جایزهٔ ماکس ژاکوب (بزرگ‌ترین جایزهٔ شعر فرانسه) را دریافت کند.

آثار

معروف‎ترین اثر او در زمینۀ ادبیات داستانی «نویسندگان پیشروی ایران» نام دارد که در سال ۱۳۶۲ نوشته شده است.

«نبض وطنم را می‎گیرم»، «ساعت امید»، «فیروزه در غبار» و «پاییزدر بزرگراه» نیز عناوین تعدادی از دفتر شعرهای اوست.

همچنین «دهلیز و پلکان» (شعرهای یانیس ریتسوس) و «عادل‎ها» (داستانی از آلبر کامو) از جمله آثاری ات که توسط او ترجمه شده است.

زندگی شخصی

سپانلو، پس از اتمام دانشگاه و دوران نظام وظیفه، در سال ۱۳۴۴ با شاعر و نویسنده جوان، پرتو نوری‌علاء ازدواج کرد.

دختر وی، شهرزاد سپانلو خواننده موسیقی پاپ و پسرش، سندباد سپانلو حاصل این ازدواج هستند. پرتو نوری‌علاء در سال ۱۳۶۴ برای همیشه از سپانلو جدا شد و با فرزندانش به آمریکا رفت.

مستندی درباره سپانلو

فیلم نام تمام مردگان یحیاست، مستندی نود دقیقه‌ای ست که آرش سنجابی دربارهٔ محمد علی سپانلو ساخته است. این فیم را سعید اردهالی تهیه کنندگی کرده و نشر کتاب آمه منتشر کرده است.

بازیگری

سپانلو در سال ۱۳۸۰ در فیلمی به نام رخساره به ایفای نقش پرداخت و با میترا حجار همبازی بود. وی همچنین در فیلم شناسایی (۱۳۶۶)، ستارخان (۱۳۵۱) و آرامش در حضور دیگران (۱۳۵۱) نیز به ایفای نقش پرداخته است.

جوایز

جایزه شعر ماکس ژاکوب فرانسه
شوالیه شعر فرانسه (شوالیه نخل آکادمیک؛ از ایرانیانی که پیش از او این نشان را دریافت کرده‌اند رضا سیدحسینی و پس از او احمد کامیابی مسک را می‌توان شمرد)

درگذشت

محمدعلی سپانلو چند سالی از سرطان ریه رنج می‌برد و درپی ناراحتی ریوی و تنفسی در بخش ICU بستری شده بود که سرانجام شامگاه دوشنبه ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۴ در سن ۷۵ سالگی بر اثر عارضه ریوی و تنفسی در بیمارستان سجاد تهران درگذشت.