از بین رفتن اقلیم جازموریان با اجرای طرح انتقال آب

نجمه سعیدی | مخالفت با طرح انتقال آب هلیل‌رود هم‌چنان ادامه دارد و در قالب کمپین‌های متفاوتی پیگیری می‌شود، ساکنان جنوب استان کرمان 13معتقد هستند، این طرح باعث نابودی کامل تالاب جازموریان و کشاورزی منطقه می‌شود.

مخالفان از مسوولان انتظار دارند که با کارشناسی مجدد در مورد ادامه این طرح تصمیم بگیرند. وعده‌ای که داده شده اما هنوز پاسخی برای آن ارائه نشده است.

این طرح زمینه‌ساز اختلافاتی نیز در جنوب استان شده است و حتی بحث مطالبه به حق مردم پنج شهرستان جنوبی از حق آبه سد جیرفت نیز به این بحث اضافه شده و به نوعی باعث خلط مبحث شده است.

حرکت اژدهای کویرزایی از جازموریان شروع می‌شود

مهران عسکرپور فعال محیط زیست در اینباره می‌گوید: متولی طرح انتقال آب هلیل رود و هم چنین سد جیرفت، شرکت آب منطقه‌ای استان و وزارت نیرو است ، تنها اسم آن، سد جیرفت یا سد هلیل است، اراضی زیر سطح را واگذار کردند و یک حق آبه جدیدی را مشخص کردند و با پمپاژ آب به این اراضی داده اند، کسی هم سوال نکرده است مگر حق آبه را با پمپاژ می‌دهند. تنها این اسم سد نباید باعث اختلاف شود.

عسکرپور در مورد طرح انتقال آب هلیل رود هم می‌گوید: با این طرح جازموریان از بین می‌رود، هلیل رود، حق زیست محیطی دارد، جازموریان حق زیست محیطی دارد، متولیان محیط زیست باید از این حق حراست کنند. امروز اگر کسی یک پرنده ای را شکار کند چه طور با او برخورد می‌شود همان طور هم باید با کسی که اکوسیستم این پرنده را از بین می برد برخورد شود.

او ادامه می دهد: قرار گذاشته اند در آینده هلیل رود را از جنوب بگیرند، و بعد منطقه نابود می شود و این‌ها همه از مدیریت ناصحیح است، همانطور که این مدیریت ناکارآمد در سد جیرفت در سال 95 باعث تخریب زمین‌های کشاورزی از جیرفت تا رودبار جنوب شد، با این طرح اژدهای کویرزایی از جازموریان شروع به حرکت می‌ کند.

همه طرح‌های عمرانی اثرات زیست محیطی دارد

دکتر کوروش قادری عضو هیئت علمی بخش علوم و مهندسی آب دانشگاه شهید باهنر کرمان، در مورد طرح‌های انتقال آب می‌گوید: در هر صورت کوچکترین پروژه عمرانی هم وقتی اجرا می‌شود به محیط زیست خسارت وارد می‌کند اما باید جنبه‌های مختلف یک پروژه را بررسی کرد و راهی را انتخاب کرد که با کمترین خسارت بیشترین راندمان را داشته باشیم. در مورد این طرح هلیل هم باید همین کار انجام شود.

وی افزود:‌ معمولا وقتی یک طرحی را برای برطرف کردن مشکلی پیشنهاد می دهند، چندین سناریو برای اجرا در نظر گرفته می‌شود که معمولا به سراغ سناریویی می روند که سریع تر و کم هزینه تر باشد .

بازچرخانی آب باید مورد توجه قرار گیرد

قادری ادامه داد: البته میزان آبی که قرار است در پروژه آب هلیل به کرمان منتقل شود، آنقدر زیاد نیست و 3 متر مکعب بر ثانیه است و این پروژه مراحل زیادی را هم طی کرده اما باید در صورت اجرا هم مسیری انتخاب شود که کمترین خسارت را به منطقه وارد کند.

این کارشناس آب در مورد راه‌های دیگر، کم شدن مشکل آب کرمان می‌گوید: به طور کلی 3 نوع آب وجود دارد، یک نوع آب شیرین و خوراکی و یک نوع آب فاضلاب است و نوع سوم هم آب خاکستری که از لحاظ آلودگی بین آب خوردن و فاضلاب است و آب های آلوده با شوینده ها را شامل می شوند. این نوع آب خاکستری را می‌توان توسط فرایند آب چرخانی دوباره به چرخه برگردانند.

وی افزود: در برخی از کشورهای دنیا، چند نوع لوله‌کشی وجود دارد و آب‌های خاکستری در منابعی جمع می‌شود و برای شستشو دوباره از آن آب استفاده می‌شود متاسفانه این مورد در ایران و کرمان مورد بی توجهی قرار می‌گیرد .

در زیرساخت‌های آب استان نقشه مدونی برای شهرها وجود ندارد

قادری تاکید دارد: مورد دیگری که در تامین آب به آن بی توجهی می شود بهسازی شبکه های آب رسانی است،: حداکثر هدر رفت مجاز آب در شبکه آبرسانی ۱۰ تا ۱۵ درصد است.اما در استان کرمان تا ۴۰ و برخی شهرها حتی تا ۵۰ درصد هدر رفت آب وجود دارد.

او ادامه می‌دهد: این هدر رفت شامل دو بخش آب دزدی و استهلاک لوله‌ها است.استاد دانشگاه شهید باهنر گفت: در زیرساخت‌های آب استان نقشه مدونی برای شهرها وجود ندارد.

قادری با بیان این که یکی از راه حل‌های رفع مشکل کم آبی بازسازی و رساندن هدر رفت آب به حد مجاز است افزود: کم کردن ۱۰ تا ۱۵ درصد هدر رفت آب عدد بزرگی است که باید به آن توجه داشت.

او توضیح داد: آموزش شیوه مصرف آب هم یکی دیگر از اقداماتی است که باید انجام شود. مدارس جزو مکان‌های اصلی فرهنگ سازی این موضوع هستند.

قادری در مورد مصرف آب در کشاورزی نیز توضیح داد: در کشاورزی باید توسعه پایدار در کشور داشته باشیم. یعنی با توجه با منابعی که در اختیار داریم سطح زیر کشت، مشخص و کارشناسی شده باشد و این طور در مصرف آب هم صرفه جویی می‌شود.