از تأسیس کارخانه بازیافت تا زباله‌گردی
مینو رمضانی پور – کارخانه بازیافت کرمان حدود 2 سال است که فعالیت نمی‌کند. به گفته مدیر عامل سازمان پسماند 200 کارگاه بازیافت غیرمجاز در سطح شهر وجود دارد. کارگاه‌هایی که باعث رشد قارچ‌گونه زباله‌گردها شده است. از طرف دیگر شهرداری قصد دارد به روزرسانی کارخانه بازیافت کرمان را به دانشگاه صنعتی اصفهان بدهد تا خط قبلی کارخانه را نوسازی کند. اگر بخش خصوصی شهرداری بتواند تمهیداتی برای در دست گرفتن تفکیک و بازیافت زباله ایجاد کند، شاید در آینده از پیشرفت روند زباله‌گردی و تأسیس کارگاه‌های غیرمجاز جلوگیری شود.
میزان تولید زباله در کرمان
کرمانی‌ها ساعتی بیش از 16 تن زباله تولید می‌کنند. براساس آمار موجود، در کرمان هر فرد روزانه 380 گرم زباله تولید می‌کند که بیشتر این زباله‌ها خانگی هستند. سرانه تولید زباله در جهان، روزانه 250 تا 300 گرم است، این در حالی است که در ایران به طور متوسط سرانه تولید زباله روزانه 800 گرم و در شهر کرمان روزانه 380 تا 400 تن زباله تولید می‌شود.
فعالیت فعلی کارگاه‌های غیرمجاز در هاله‌ای از ابهام
این روزها که کارخانه بازیافت کرمان تعطیل است، فرصت را به زباله‌گردهایی داده که زباله‌ها را جمع‌آوری می‌کنند و به کارگاه‌های بازیافت غیرمجاز در سطح شهر می‌فروشند و این کارگاهها نیز بعد از تفکیک زباله‌ها آنها را به شهرهای اطراف مثل اصفهان، شیراز و مشهد صادر می‌کنند.
محمدرضا قربانی، مدیر عامل سازمان پسماند کرمان در گفتگو با ایسنا عنوان کرده حدود 200 کارگاه بازیافتی غیرمجاز در سطح شهر داریم که مجوز لازم را ندارند.
قربانی، در گفتگو با کرمان نو اعلام کرد که این کارگاهها قبلاً شناسایی شدهاند و الان دو سازمان بهداشت و شهرداری پیگیری می‌کنند و خیلی از این کارگاهها بسته شدهاند و اگر در حریم بوده‌اند، مسدود شدهاند. وی می‌گوید: «ما هفته‌ای چند مورد از این کارگاهها را پلمپ می‌کنیم و به کمیسیون می‌فرستیم.»
علی خدادادی، عضو شورای شهر کرمان در گفتگو با سایت خبری کرمان نو می‌گوید: «این افراد عمدتاً خانه، حیاط و جایی مثل اینجا را پیدا کردند و زباله‌های خشک را نگهداری می‌کردند و به جاهای دیگر می‌فروختند و اکثر آنها افاغنه و در حاشیه شهر که حاشیه امنی برای این کار بوده مثل شهرک قمر بنی هاشم، شرف آباد و شهرک صنعتی فعالیت داشتند. خدادادی در مورد جمع‌آوری این افراد و کارگاهها توضیح می‌دهد: «ما این مکانها و افراد را شناسایی کردیم و برای پلمپ آنها باید از دادگاه مجوز بگیریم و قصد ما این است که همه این افراد را جمع‌آوری و یک کاسه کنیم.»
ایشان در پاسخگویی به این سؤال که شاید روزی همین زباله‌گردها دوباره جذب روند بازیافت شوند، تأکید می‌کند: «این کار برای کارخانه‌های بازیافت صرفی ندارد. چون خود کارخانه بازسازی می‌شود و می‌تواند زباله‌ها را تفکیک و آنها را بازیافت کند.»
احداث کارخانه بازیافت و تأسیس شهرک بازیافت
در سال 96 شهردار کرمان، مهران عالم زاده تأکید کرده بود که در حوزه بازیافت باید کارخانه‌های به‌روز و کارآمد راه‌اندازی شود و در این زمینه بخش خصوصی باید سرمایه گذاری کند. وی اظهار کرده بود در حوزه‌ی بازیافت خیلی کار معطل‌مانده داریم و باید موضوع تفکیک و بازیافت زباله را به صورت جدی پیگیری کنیم.
علی خدادادی در رابطه با راه اندازی خط جدید بازیافت زباله می‌گوید: «الان طرحی را آماده کرده‌ایم که کارخانه بازیافتی با تمام تجهیزات در کنار کارخانه فعلی بازیافت کرمان تأسیس کنیم، تا هفته آینده فراخوان آن آماده می‌شود که از طریق آن شرکت‌ها بیایند و سرمایه‌گذاری کنند. تمام زباله‌ای که در سطح شهر جمع می‌شود، در این کارخانه بازیافت و تبدیل به کمپوست می‌شود.»
قربانی نیز در خصوص تأسیس شهرک بازیافت می‌گوید: « با همکاری کارگروه پسماند شهرستان، قرار است مسکن و شهرسازی با تأیید محیط زیست و دامپزشکی، زمینی را در اختیار ما قرار دهد و کل شهرک بازیافتی را آنجا ببریم.»
در مجموع اگر سازمان مدیریت پسماند شهرداری نتواند در رابطه با مافیای زباله و کارگاه‌های بازیافت غیرمجاز اقدام متقابل انجام دهد، روند بازیافت که خود می‌تواند باعث گردش طلای سیاه در چرخه تولید شود به تعویق می‌افتد و تولید محصولاتی که می‌توانند از این مسیر در خدمت رشد و توسعه اقتصادی استان باشند، به فراموشی سپرده می‌شود.