چرا وجود پارک در محله‌ها اهمیت دارد؟| کاهش خشونت با ایجاد فضای سبز
وجود پارک‌ها و فضای سبز در محله‌ها اگرچه به عنوان یکی از اساسی‌ترین عوامل پایداری و توسعه حیات طبیعی و انسانی در شهرنشینی امروز به شمار می‌رود، با این حال دیده می‌شود در برخی نقاط شهر کرمان زمین‌هایی که برای ایجاد پارک در نظر گرفته شده‌اند، با تغییر کاربری مواجه می‌شوند.
اخیرا اهالی شهرک لاله شهر کرمان در نامه‌ای به شورای شهر در خصوص تغییر کاربری زمینی که براساس طرح تفصیلی شهر کرمان قرار بوده فضای سبز باشد، اعتراض کرده‌اند.
آنطور که آن‌ها در نامه خود نوشته‌اند، به جای پارک، قرار است در این مکان مدرسه ساخته شود.
اگرچه وجود مدرسه در هر محله‌ای مورد نیاز است و آنطور که شهرداری منطقه دو اعلام کرده، این تغییر کاربری بر اساس قوانین و مقررات رخ داده، اما آیا ساخت شهرک‌ها و محلات جدید بدون داشتن پارک و فضای سبز، با معیارهای شهرسازی روز منطبق است؟
این موضوع چه تاثیری بر روح و روان کسانی که در چنین محلاتی زندگی می‌کنند، می‌گذارد؟
برای پاسخ به این پرسش‌ها با کوروش افضلی، دکترای شهرسازی و استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان صحبت کردیم.
همچنین به یک مقاله علمی که سال 95 در كنفرانس ملي ديده‌باني آينده زمين با محوريت آب و هوا كشاورزي و محيط زيست ارائه شده اشاره کردیم.
هر بلوک شهری نیازمند پارک اختصاصی است
دکتر کوروش افضلی می‌گوید از آنجایی که خیابان‌ها تحت کنترل ماشین‌ها قرار گرفته، شهروندان برای تمدد اعصاب و آرامش روان، نیاز دارند به پارک‌ها و فضاهای سبز روی بیاورند.
به اعتقاد این کارشناس، هر منطقه و بلوک شهری باید پارک یا فضای تفریحی داشته باشد و هر منطقه‌ای که از چنین فضایی محروم باشد، محل مناسبی برای سکونت نیست.
زندگی اجتماعی بدون وجود فضای سبز مختل می‌شود
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان می‌گوید که در روانشناسی اجتماعی، افراد جامعه نیازهای متعددی در فضای شهری دارند. یک کودک همیشه به دنبال آزمایش کردن است، جوانان نیاز به مکانی دارند تا انرژی‌شان را خالی کنند و سالمندان به مکانی برای زندگی اجتماعی نیاز دارند.
به گفته این دکترای شهرسازی، زندگی اجتماعی در خیابان و میدان شکل می‌گیرد. این فضاها سه گونه نیاز را برطرف می‌کنند: نیازهای ضروری مثل خرید کردن و یا سرکار رفتن، نیازهای اختیاری مانند صحبت کردن و نیازهای تفریحی.
افضلی تاکید می‌کند که نیازهای ضروری در خیابان انجام می‌شود اما اگر فضایی برای دو نیاز دیگر وجود نداشته باشد، سلامت روانی جامعه با اختلال مواجه می‌شود.
این کارشناس در پاسخ به این سوال که «به گفته مسئولان و براساس آمارها، سرانه فضای سبز شهر کرمان نسبت به میانگین کشوری هم بالاتر است، چرا همچنان خلا وجود پارک و فضاهای سبز در این شهر حس می‌شود» گفت:
پراکندگی پارک‌ها و فضای سبز در شهر کرمان متناسب نیست. مثلا پارک جنگلی مساحت بالایی دارد و سرانه را بالا برده، اما کارکرد لازم برای همه شهروندان را ندارند.
او تصریح کرد که هر محله و بلوک شهری بر اساس جمعیت خود باید یک فضای سبز و تفریحی داشته باشد.
اهمیت وجود پارک در محلات
در همین حال بررسی یک مقاله با عنوان مروری بر فواید پارک های شهری که چهار سال پیش در كنفرانس ملي ديده‌باني آينده زمين با محوريت آب و هوا كشاورزي و محيط‌زیست ارائه شده، نشان می‌دهد فضای سبز می‌تواند به آرامش، جوان‌سازی، ایجاد محیطی برای ورزش، گذران وقت و البته کاهش خشونت در اجتماع کمک کند.
نویسندگان این مقاله نوشته‌اند که از میان خدمات و تسهیلات گوناگون شهری، فضاهای سبز شهری و پارک‌ها به دلیل اهمیت تفریحی و دارا بودن نقشی مهم که در حفظ تعادل محیط‌زیست شهری و تعدیل آلودگی هوا، ارزشمند هستند.
رابطه خشونت و فضای سبز
در این مقاله به نتایج یک تحقیق که در سال 86 انجام گرفته، اشاره شده که بر اساس آن شهروندان تبریزی به منظور دسترسی به هوای سالم، کسب نشاط و دوری از آلودگی‌ها و تنگی محیط مسکونی، پیاده‌روی، رفع خستگی و گریز از یکنواختی زندگی به پارک‌های محل سکونتشان روی آوردند که نبود چنین فضایی، یک مساله دردسرساز از سوی خانواده‌ها قلمداد شده.
همچنین نتایج یک تحقیق دیگر که در سال 90 انجام شده، نشان می‌دهد شهروندانی که در نواحی و مناطق با تعداد پارک و فضای سبز بیشتر زندگی می‌کنند، احساس ترس، رفتارهای تهاجمی و خشونت‌بار کمتری از خود بروز می‌دهند.