رمشکی‌های بی‌نصیب از معدن مس

در روزهای گذشته اهالی شهر رمشک قلعه گنج نسبت به فعالیت معدن مسی که در این منطقه وجود دارد، اعتراض کردند. اعتراضی که از روز شنبه ۱۷ مهر با حضور حدود ۱۰۰ نفر از اهالی در محل معدن آغاز شد. آن‌ها که بعد از گذشت سه سال هیچ تاثیری از درآمد میلیاردی معدن در زندگی خود نمی‌بینند حالا صبرشان تمام شده، خواهان رسیدگی به خواسته‌های خود شدند.

اهالی می‌گویند دنبال حق خودمان هستیم و اعتراض تنها برای این موضوع است. قول‌هایی که در زمان شروع به کار معدن به اهالی داده شده، ادعای مالکیت اهالی به بخشی از زمین های کارخانه فرآوری معدن و مشکلات زیست محیطی ناشی از فعالیت معدن، بخشی از خواسته های مهم مردم است.

اما معدن مس رمشک کجاست؟ محدوده اکتشافی معدن مس رمشک با مساحت اولیه ۴۰ کیلومترمربع در جنوب استان کرمان و در ۱۴۰ کیلومتری شهرستان قلعه گنج قرار دارد. فعالیت این معدن از سه سال قبل توسط  شرکت «کانی فرآوران زمان» آغاز و از همان زمان با مخالفت مردم محلی مواجه بود.

آن طور که اهالی منطقه رمشک می‌گویند قبل از شروع به کار جلساتی برگزار و  بهره‌برداری از معدن با قول اختصاص سهمی مشخص به آن‌ها ‌آغاز شده اما حالا پس از گذشت ۳ سال به وعده‌ها عمل نشده و مردم به این موضوع اعتراض دارند.

علاوه بر این موضوع می‌گویند معدن چسبیده به زمین‌های کشاورزی است و فعالیت‌ آن اثر منفی روی درخت‌های خرما گذاشته است.

نه می‌فروشیم نه اجاره می‌دهیم

«در این که معدن جزء اراضی ملی است شکی نیست، اما کارخانه فرآوری روی زمین های ماست، ما هم نه می‌فروشیم نه اجاره می‌دهیم.» این را یکی دیگر از اهالی می گوید. او مدعی است کارخانه فرآوری معدن مس رمشک روی زمین‌های کشاورزی آن هاست و از روی سن نخل‌ها نیز قدمت زمین به خوبی مشخص می‌شود.

«شیردل نادری» که اهل روستای سورگاه رمشک است می‌گوید ما در اینجا زمین کشاورزی داریم، بالای ۵۰ نخل در زمین‌های ما وجود دارد؛ سه سال قبل در زمان شروع به کار مدیرعامل قول داد سهمی که به ما تعلق می گیرد را بدهند اما هیچ خبری نیست و زیر قولشان زده‌اند.

نگرانی از ورود پساب کارخانه به محیط زیست

یکی از مشکلات اساسی در استخراج معادن، دفع باطله‌ها است. باطله‌ها مواد زائدی هستند که در عملیات حفاری، استخراج و کانه آرایی، در معادن تولید می‌شوند. به دلیل طبیعت سمی و خطرناک بعضی از این باطله‌ها، دفع صحیح و اصولی آن‌ها از لحاظ زیست محیطی بسیار حائز اهمیت است.

ورود پساب کارخانه فرآوری مس به آب‌های زیرزمینی هم دلیل دیگر اعتراض اهالی رمشک است. آن‌ها می‌گویند آب به قنات‌ها وارد شده و کشاورزی را خراب کرده است. علاوه بر آن‌ها به برداشت 500 هزار لیتر آب از آب‌ها زیر زمینی برای استفاده معدن در شرایط کم آبی و خشکی چاه‌های کشاورزی ابراز نگرانی می‌کنند.

«مرجان شاکری» مدیرکل محیط زیست استان کرمان می‌گوید: تاثیر پساب بر آب‌های زیزمینی اثبات نشده؛ کارخانه پیوست زیست محیطی دارد اما برای سد باطله آن هنوز طرحی ارائه نشده است.

او ادامه داد: اعلام کردند که می‌خواهند با روش فیلتر پرس انجام شود که به دلیل تحریم‌ها با وقفه مواجه شد و گفتند از همین سد استفاده می‌کنند؛ قرار شد چاه‌های پایشی حفر و نمونه برداری انجام شود و بتوان در مورد آن تصمیم گیری کرد.

فرماندار قلعه گنج در مورد مسائل زیست محیطی کارخانه فرآوری معدن گفت: پساب کارخانه مشکلاتی داشت که مربوط به چند ماه گذشته بود؛ کارشناس‌های محیط زیست بازدید کردند و قرار شد چند چاه‌ حفر شود که این کار انجام شد.

او ادامه داد: در حال حاضر از نظر زیست محیطی مشکلی وجود ندارد؛ هرچند ممکن در آینده گزارش هایی بشود.

صمت جنوب: خواسته‌های قانونی اهالی مورد توجه قرار بگیرد

«مسلم مروجی» رئیس سازمان صمت جنوب استان می‌گوید معدن مس رمشک کارهای قانونی را طی کرده و پروانه بهره بردای دارد.

او ادامه می دهد: طبق گزارشی که سرمایه گذار فرستاده تعدادی از مردم روی زمین‌های معدن ادعای مالکیت دارند و می‌گویند باید سهمی در اختیار ما قرار بگیردَ این موضوع باید بررسی شده و خواسته‌های قانونی آن‌ها مورد توجه قرار بگیرد.

فرماندار قلعه گنج: مقرر شد سهم مردم از طریق شرکت تعاونی داده شود

«مهدی شهسواری» فرماندار قلعه گنج می گوید بخشی از خواسته‌های مردم قانونی بوده و بخش از آن‌ها در قانون نیست.

به گفته شهسواری طی جلساتی که با حضور مردم، مولوی‌های اهل تسنن منطقه و امام جمعه شهرستان برگزار شد روی خواسته‌های قانونی صحبت شده و همه رضایت دادند کار معدن شروع شود.

او در خصوص درخواست سهمی که مردم از معدن دارند توضیح داد: پروانه بهره بردای معدن برای کسی است که کار قانونی آن را انجام می دهد؛ اما در بحث سهم طی صحبت‌هایی که صورت گرفت قرار شد شرکت تعاونی تاسیس شود و مردم در آن سهامدار شوند.

 شهسواری ادامه داد: به این ترتیب قرار شد در این تعاونی خدماتی از جمله جذب کارگر، خدمات عمرانی، خدمات حمل و نقل، فضای سبز و هر کاری  که معدن نیاز دارد انجام شود.

با شرکت تعاونی مخالفیم؛ مالکیت زمین‌ها را قانونی دنبال می‌کنیم

ترکمانی یکی از اهالی رمشک می‌گوید: در شورای تامین قلعه گنج نامه ای نوشته شد که بزرگان طوایف منطقه آن را امضا کنند که این زمین‌ها برای اهالی است؛ امضاها را جمع می‌کنیم و دنبال کارهای قانونی آن هستیم. 

او در خصوص صحبت فرماندار قلعه گنج مبنی بر تشکیل تعاونی با تاکید بر این که تعاونی را قبول نکردیم؛ گفت: گفتند تعاونی می‌زنیم و شما در آن سهامدار شوید اما ما گفتیم نه تعاونی می خواهیم نه چیزی؛ فقط خسارت زمین‌ها می خواهیم.

حالا فعالیت معدن مس رمشک پس از چند روز اعتراض اهالی از سر گرفته شد اما همچنان اهالی منطقه بر مالکیت زمین‌های کارخانه فرآوری معدن اصرار دارند و حالا می‌خواهند مسیر قانونی آن را دنبال کنند.  از طرفی چالش مسائل زیست محیطی معادن همچون سایر نقاط استان همچنان وجود دارد.