یادداشتی از میترا دریجانی دکترای حقوق کیفری و جرم شناسی و عضو هیئت علمی دانشگاه.
آشکار و مبرهن است که ایران از بسیاری آسیبهای زیست محیطی رنج میبرد.
آلودگیهای متعدد از جمله آلودگی هوا و آلودگی آب تهدیدی جدی برای سلامت شهروندان و محیط زیست است.
در این بین خبری شنیده شد که بسیاری از اهالی شهرستان بم را نگران کرده است و آن هم انجام مقدمات تأسیس کارخانه شمش روی و سرب دارزین است.
تحقیقات علمی فراوانی صورت گرفته است که نشان از آلودگی منابع آبی و آلودگی هوا در محیط های اطراف کارخانه های روی و سرب دارد.
از جمله بررسی میزان تأثیر آلایندگی کارخانه سرب و روی زنجان بر منابع آب زیرزمینی اطراف آن است که بر اساس نتایج بدست آمده در غالب نمونه های برداشت شده از چاه های تأمین آب شرب شهر زنجان که مجاور کارخانه بوده و چاه های روستاهای اطراف، غلظت هایی از آلودگی به فلزات سرب و روی و کادمیوم مشاهده شده، این تحقیق همچنین نشان داده است در تعدادی از نمونه های مورد آزمایش میزان غلظت این فلزات چندین برابر حداکثر غلظت مجاز بوده و از نظر استاندارهای موجود برای انسان و آبزیان و سایر جانداران که از آن آب استفاده می نمایند مضر و در صورت مصرف دارای عوارض نامطلوب است.
یکی دیگر از نمونه های تحقیقات صورت گرفته، بررسی میزان آلایندگی ناشی از صنایع معدنی و فرآوری سرب و روی بر آب و خاک منطقه انگوران – دندی است که بر اساس این تحقیق که در کارخانه سرب و روی انگوران صورت گرفته اثبات شده است که در اثر فعالیت صنایع موجود در منطقه، میزان برخی عناصر در منطقه از حالت طبیعی خود خارج شده و ناهنجاری های زیست محیطی در منطقه ایجاد شده است و همچنین به اثبات رسیده است که میزان ۲۰۰۰۰۰ ppm روی و گاه میزان ۲۰۰۰ ppmسرب و میزان ۲۰۰۰ ppmنیکل، و همچنین میزان چند صد ppm آرسنیک و حتی میزان ۲۰۰۰۰۰ ppmکادمیوم در آب و منابع آبی منطقه موجود بوده است. اما بر اساس این تحقيق خاک کشاورزی هم از این آلودگی ها بی نصیب نمانده و دچار مشکلات فراوانی شده است.
تحقيقات متعدد دیگری مطالب فوق را تأیید میکند.
حال جای سؤال اینجاست، بم که به عنوان یک باغ شهر به ثبت جهانی رسیده است و دارای آثار باستانی است که به نوع بشر تعلق دارد و هم اکنون نیز عمده فعالیت مردمان این شهر کشاورزی هست و به سبب وفور نخلستان های خرما بسیاری از جوانان این شهر بلافاصله مشغول به کار می شوند و منابع آبی بم و قنوات آن در سراسر جهان به عنوان یک افتخار زیست محیطی ما می درخشد، چرا امروز به نگرانی های مردم بم جواب داده نمی شود.
مردمان صبور این شهر نگران منابع آبی و کشاورزی خود و نگران محیط زیست خود هستند و این کمترین انتظاری است که امروز باید به این نگرانی ها جوابی مستند و قانع کننده داده شود.
فلذا از کلیه مقامات و مسئولین ذی ربط که هدفی به جز اعتلای شهر بم ندارند تقاضا دارد اجرای طرح تأسیس کارخانه شمش روی و سرب متوقف شود تا جمعی از کارشناسان رسمی دادگستری در امر آب، مواد و فلزات، شیمی و پتروشیمی، کشاورزی، محیط زیست و کارشناسانی در امر نقشه برداری و اطلاعات مکانی موضوع را در یک مهلت مناسب مورد بررسی قرار دهند و سپس کارشناسی صورت گرفته از حيث مخاطرات و عدم مخاطرات به صورت شفاف و غیرجانبدارانه به اطلاع عموم رسانده شود.