تاثیر کرونا بر نظام آموزشی (2)| مرکز پژوهش‌ها: آموزش مجازی جایگزین مدرسه نیست؛ تقویم سال تحصیلی تغییر کند
تعطیلی مدارس و دانشگاه‌های ایران به دلیل شیوع گسترده کروناویروس در کشورمان، مشکلات بیشماری را به نظام آموزشی کشور تحمیل کرده.
30 بهمن وزارت بهداشت ورود کرونا به ایران را رسما تایید کرد. حدود یک هفته بعد هم با افزایش شمار مبتلایان، مدارس و دانشگاه‌های سراسر کشور به تدریج تعطیل شدند و نهایتا 15 اسفند اعلام شد که تعطیلی مراکز آموزشی تا پایان سال 98 تمدید شده است.
اگرچه وزارت آموزش و پرورش با همکاری صدا و سیما و استفاده از فضای مجازی سعی کرده تا حدودی این تعطیلی را جبران کند اما نبود زیرساخت لازم از یک طرف و البته ممکن نبودن کنترل دانش‌آموزان در خانه از سوی دیگر باعث شده روند آموزش در کشور عملا مختل شود.
با این وضعیت حال این سوال پیش آمده که تکلیف چیست؟ آیا قرار است پس از کنترل کرونا (که معلوم نیست چه زمانی روی دهد) بدون جبران تعطیلی‌های اخیر، امتحانات برگزار شود؟ یا امتحانات پایان سال به تعویق می‌افتد؟ در این صورت تکلیف سال تحصیلی بعدی که براساس قانون باید از مهر 99 کلید بخورد، چه می‌شود؟
سناریوهای آموزش و پرورش
عبدالرسول عمادی، مشاور وزیر آموزش و پرورش در یک برنامه تلویزیونی از سه سناریوی این وزارت‌خانه برای سال تحصیلی جاری خبر داده است.
- تشکیل کلاس‌ها بعد از 15 فروردین: به این ترتیب یک ماه وقفه اسفند ماه را داریم که با آموزش در فضای مجازی، ارتباط معلمان با دانش‌آموزان و آموزش تلویزیونی تا حدی جبران شده و پیش‌بینی شده که پنج‌شنبه‌ها هم در صورت بازگشایی مدارس به روزهای آموزش افزوده شوند در این صورت تغییر چندانی در برنامه امتحان نخواهیم داشت.
- مدارس از اول اردیبهشت باز شوند: به همین نسبت آزمون‌ها با تأخیر برنامه‌ریزی و پیشنهاد می‌شود. کنکور هم یک تا دو هفته به تعویق بیفتد و نیمه خرداد تا اواخر خرداد را برای آن پیش‌بینی کردیم.
- اگر تا آخر خرداد کلاس‌ها تشکیل نشوند: باید به برگزاری آزمون‌ها در مرداد و شهریور فکر کنیم و آزمون سراسری هم در مرداد یا شهریور برگزار شود البته باید حواسمان باشد به سال تحصیلی بعد آسیب نرساند.
چه باید کرد؟
اگرچه هنوز تصمیم نهایی در خصوص ادامه سال تحصیلی گرفته نشده، اما از اظهارات مطرح شده، مشخص است که آموزش و پرورش روی آموزش از طریق تلویزیون و فضای مجازی حساب ویژه‌ای باز کرده. این در حالی است که مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی که اخیرا منتشر شده، اعلام کرده این آموزش‌ها جایگزین مدرسه نیست و نباید به هوای آن، تعطیلی‌های اخیر جبران نشود.
این مرکز که در گزارش قبلی خود هم پیشنهاد داده بود تا زمان کنترل کرونا مدارس تعطیل و تابستان کوتاه شود، حالا پیشنهاد داده تقویم سال تحصیلی با مصوبه مجلس تغییر کند:
آموزش‌های مجازی ارائه شده نمی‌تواند جایگزین آموزش‌های مدرسه‌ای شود. بنابراین فرآیند یادگیری و زمان واقعی آموزش محقق نمی‌شود. ازاین رو سال تحصیلی (که بر اساس قانون باید از مهر آغاز شود) با مصوبه مجلس به منظور جبران تعطیلات به وجود آمده، تغییر یابد.
این پیشنهاد به معنی تعویق امتحانات نهایی، کنکور و حتی تعویق آغاز سال تحصیلی بعد می‌تواند باشد.
چرا آموزش مجازی جواب نداده؟
کارشناسان مرکز پژوهش‌ها دلایل مختلفی را برای موثر نبودن آموزش مجازی و تلویزیونی برشمرده‌اند که در زیر خلاصه‌ای از آن‌ها را میبینید:
- برخی دانش‌آموزان دسترسی به فضای مجازی ندارند. برخی هم از طریق والدین می‌توانند از فضای مجازی استفاده کنند و زمانی که والدین نباشند، دسترسی وجود ندارد.
- برنامه‌های آموزشی تلویزیون برای دانش‌آموزان عادی است. دانش‌آموزان نابینا، کم‌بینا، کم‌شنوا و … نمی‌توانند از این برنامه‌ها استفاده کنند.
- زمان تدریس دروس بسیار کم است. (20 دقیقه)
- سرفصل‌های دروس در همه مدارس به طور همزمان ارائه نشده.
- آموزش مجازی در ایران از نوع آموزش الکترونیکی تعاملی نیست و نمی‌توان از تحقق اهداف یادگیری مطمئن بود.
- همه دروس در تلویزیون تدریس نمی‌شود.
- تضمینی برای مشارکت دانش‌آموزان وجود ندارد.
- توانمندسازی معلمان از قبل صورت نگرفته تا بتوانند به صورت آنلاین به خوبی به دانش‌آموزان درس بدهند.
کارشناسان مرکز پژوهش‌ها البته بر لزوم ادامه آموزش تلویزیونی و آنلاین تاکید کرده و نوشته‌اند که این نوع آموزش تنها می‌تواند مکمل و جبران‌گر آموزش باشد تا فرآیند یاددهی- یادگیری در زمان تعطیلات دچار انقطاع نشود.
بیشتر بخوانید:
تاثیر کرونا بر نظام آموزشی| پیشنهاد مرکز پژوهش‌ها: ادامه تعطیلات فعلی، تابستان کوتاه شود