بانک‌ها در کرمان برای مردم دست‌ به جیب نمی‌شوند

مرضیه قاضی‌زاده – نیمی از سپرده‌های استان بلوکه شده یا حداقل صرف پرداخت تسهیلات به استان نشده است. رویه‌ای که از مهرماه ۱۴۰۰ تا ۶ماه قبلش وجود داشته. هر ماه بانکداران کرمانی درهای خزانه خود را به اندازه۵۰ تا ۶۰درصداز منابع خود برای سرمایه گذاران و تسهیلات بگیران باز گذاشته‌اند. آخرین گزارش ثبت شده در بانک مرکزی مربوط به مهر ۱۴۰۰ است. مقابل سپرده‌ های کرمان پس از کسر سپرده قانونی ،عدد ۹۵۲هزار میلیارد ریال ثبت شده و میزان تسهیلات نیز ۵۶۱هزار میلیارد ریال.۴۱درصد از منابع استان صرف پرداخت تسهیلات و سرمایه گذاری به استان نشده تا از آنجا مستقیم به پایتخت رود.

لیست جداول بانک مرکزی نشان می‌دهد که تقریبا هر ماه بیشترین میزان تسهیلات در تهران پرداخت شده است. میزان سپرده‌های تهران بعد از کسر سپرده‌های قانونی ۲۳۶۴۲هزار میلیارد ریال است و میزان تسهیلات پرداخت شده د رمهرماه ۲۲۵۴۰هزار میلیارد ریال است. به طور کلی بیشترین مبلغ سپرده‌ها مربوط به استان تهران با مانده۲۳۶۴۲هزار میلیارد ریال است و کمترین هم مربوط به استان کهگیلویه و بویر احمد با ۱۲۷.۸میلیارد ریال . روایت بانک مرکزی از وضع مانده تسهیلات و سپرده‌های بانک‌ها در پایان مهر امسال بیانگر دست بالای تهرانی‌ها در وام‌گیری از بانک‌ها دارد؛ به‌گونه‌ای که سهم تهرانی‌ها از کل سپرده‌های بانکی ۵۴ درصد ارزیابی شده است. همچنین ۶۴ درصد از کل مانده تسهیلات بانکی به استان تهران اختصاص دارد.اما بگذارید تا قدری بیشتر این موضوع را واکاوی کنیم و نسبت سپرده‌های هر استان به تسهیلات پرداخت شده در آن استان را بسنجیم، موضوعی که می تواند قدری روشنگر فضای سرمایه گذاری در استان باشد.
مانده کل سپرده‌ها بالغ بر۴۸۳۹۴ هزار میلیارد ریال گردیده است که نسبت به مقطع مشابه سال قبل ۴۵درصد رشد بیشتر را نشان می‌دهد. محاسبه نسبت کل مبلغ سپرده‌‌ها پس از کسر سپرده قانونی از مجموع کل تسهیلات پرداخت شده در کشور نشان می‌دهد که به طور میانگین ۸۱.۴درصد از سپرده های صرف تسهیلات شده است.

*کرمان در جمع ۵استان آخر در تسهیلات دهی
نسبت میزان تسهیلات به سپرده ها( منظور مبلغ سپرده پس از کسر سپرده قانونی است) در کرمان اما بسیار کمتر از میانگین کشوری بوده و عدد ۵۸.۹درصد را ثبت کرده است. از این نظر فقط ۴ استان اصفهان به نسبت ۵۶.۹درصد، فارس با ۵۲.۸درصد، خوزستان با ۵۰.۸درصد و بوشهر با ۳۶.۷درصد وضعیت بدتر از کرمان را دارند.
به طور کلی یک سوم از استان‌‌های کشور میزان تسهیلات پرداخت شده به کل سپرده‌ها ( منظور مبلغ سپرده پس از کسر سپرده قانونی است)بیشتر از میانگین کشوری بوده است. این استان‌ها شامل: خراسان جنوبی، خراسان شمالی، کهگيلويه و بويراحمد، ایلام، چهارمحال‌و‌بختياری، زنجان، قزوين، لرستان، سمنان، گلستان و تهران
در میان این ۱۱استانی که نسبت تسهیلات به سپرده هایشان(منظور مبلغ سپرده پس از کسر سپرده قانونی است)بالاتر از میانگین کشوری است، ۴ استان خراسان شمالی با ۱۰۹.۲درصد، کهگيلويه و بويراحمد با ۱۰۶.۲ درصد، ایلام با ۱۰۹.۹درصد و چهارمحال‌و‌بختياری با ۱۰۱.۷درصد بیشتر از منابع‌شان تسهیلات پرداخت کرده‌اند. مجموع رقم پرداختی این۴ استان قریب به ۶۴۰هزار میلیارد ریال است که تقریبا یک سوم مبلغ تسهیلات پرداختی به استان تهران است.
*۸۰درصد از کل تسهیلات پرداختی سهم ۷ استان
۸۰ درصد از کل تسهیلات پرداختی بانک‌ها در پایان مهر امسال به مشتریان بانک‌ها در استان‌های تهران، اصفهان، خراسان رضوی، مازندران، فارس، خوزستان و آذربایجان شرقی اختصاص دارد و ۲۰ درصد باقی‌مانده بین ۲۴ استان دیگر تقسیم می‌شود.بانک مرکزی همواره تأکید می‌کند که یکی از علل مهم بالا بودن رقم تسهیلات و سپرده‌ها در استان تهران استقرار دفاتر بسیاری از شرکت‌ها و مؤسسات تولیدی سایر استان‌ها در استان تهران بوده و عمده فعالیت‌های بانکی آن‌ها ازطریق شعب بانک‌ها و مؤسسات اعتباری استان مذکور انجام می‌شود. اما آیا بانک مرکزی قادر نیست جلوی تمرکز تسهیلات در استان تهران را بگیرد؟ آیا نباید یک نسبت منطقی بین سهم هر استان از مانده تسهیلات و سپرده‌ها ایجاد شود؟‌ این وسط تکلیف استان هایی همچون تهران که در کنار داشتن منابع دستشان از گرفتن تسهیلات برای سرمایه گذاری کوتاه است چه می‌شود؟