نظارت ضعیف و نابرابری درآمدی، علت تورم ۶۰ درصدی کرمان
عضو هیات علمی دانشگاه باهنر: نابرابری درآمدی در کرمان بالاتر از سایر استان‌هاست
اختلاف تورم در بخش بهداشت و درمان فاصله ۲۰ واحد درصدی با متوسط کشور دارد، موضوعی که علیرضا شکیبایی، عضو هیات علمی دانشگاه اقتصاد شهید باهنر کرمان معتقد است علت اصلی‌اش ضعف زیرساخت‌های بهداشت و درمان در کرمان نسبت به سایر استان‌هاست و سهم بالای مراکز خصوصی است که غالبا تعرفه بیشتر از خدمات دولتی دارند.
تورم کرمان در مرداد ماه به ۶۰.۳ درصد رسید تا به همراه دو استان آذربایجان غربی و اردبیل، گران‌ترین استان کشور باشد. تقریبا تمام هزینه‌ها به جز دخانیات که ۱۲ واحد درصد نسبت به متوسط کشور پایین‌تر است و مسکن که تقریبا هم تراز کشور پیش‌رفته، تمام گروههای کالایی در استان کرمان با شیبی تندتر از سایر استان‌ها افزایش قیمت داشتند.
به گزارش کرمان نو، اگر تورم متوسط کشور را به عنوان خط مرز در نظر بگیرم، تورم استان در تمام گروههای کالایی به جز ۳ گروه مسکن، دخانیات و ارتباطات بالای این مرز است. مطابق گزارش مرکز آمار ایران، قیمت کالاهای خوراکی و آشامیدنی استان کرمان از مرداد ۱۴۰۰ تا مرداد ماه امسال ۸۵.۴رصد افزایش داشته است. در این بازه زمانی بیشترین افزایش قیمت در کالاهای غیرخوراکی مربوط به دسته هتل و رستوران با افزایش ۱۰۲ درصدی ، بهداشت و درمان با افزایش ۶۰.۵ درصدی و پوشاک و کفش با افزایش ۵۱ درصدی است.
*سیستم توزیع کالا در کرمان عقب‌مانده است
اینکه چرا در این بازه زمانی اکثر گروههای کالایی تورمی بیش از متوسط کشور را تجربه کردند، موضوعی است که علیرضا شکیبایی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان معتقد است علتش نظارت ضعیف در کرمان نسبت به سایر استان‌ها و بعد هم قدرت خرید بالای عده‌ای خاص است که غالبا نیز از کارمندان شرکت‌ها بزرگ معدنی هستند که فیش حقوقشان بالاتر از کارمندان و سایر اقشار جامعه است.
این دکترای اقتصاد توضیح می‌دهد:«قیمت کالاهای در همه استان ها باید نزدیک به هم باشد اگر یک عامل تورم را بالا می برد باید در همه استان‌ها یکسان باشد اما وقتی اختلافاتی وجود دارد، این موضوع به نظام توزیع برمی‌گردد. سیستم توزیع کالا در کرمان تا حدی سنتی‌تر و عقب‌مانده‌تر از سایر استان‌هاست و از طرف دیگر سیستم نظارتی در کرمان با دیگر استان‌ها تفاوت دارد و بحث‌های نظارتی در کرمان چندان جدی گرفته نمی‌شود. عامل دیگری که باعث گرانی در کرمان شده، نابرابری است.»
*نابرابری درآمد در کرمان بیشتر از سایر استان‌هاست
کرمان از یک نابرابری منطقه‌ای رنج می‌برد، سبک زندگی و وضعیت اقتصادی شمال و جنوب تفاوت فاحشی با یکدیگر دارد، اما معضل دیگری که این استاد اقتصاد روی آن دست می‌گذارد، نابرابری درآمد بین کارمندان معدنی و سایر اقشار جامعه است.
عواملی که منجر شده تا میزان نابرابری درآمد در کرمان بالاتر از سایر استان‌های کشور باشد:«در استان کرمان به چند دلیل نابرابری درآمد بیش از استان‌های دیگر است. اولا استان کرمان یک نابرابری منطقه‌ای دارد بین شمال استان و جنوب به دلیل سبک اقتصادی و سبک زندگی شمال و جنوب. فعالیت‌های کشاورزی در کرمان چندان بازدهی ندارد و به ویژه کشاورزان جنوب درآمدشان به اندازه سایر فعالیت‌های اقتصادی نیست. دوما در استان کرمان چند صنعت بزرگ داریم که شاغلان در صنایع بزرگ از پرداختی و دستمزد بالایی برخوردارند، در واقع تنها ۱۰ صنعت بزرگ در کرمان داریم که افرادی که در این صنایع شاغل هستند از دستمزد بالاتری برخوردارند و به همین دلیل اختلاف طبقاتی و اختلاف درآمد به وجود می‌آید. این نابرابری باعث می‌شود یک عده از توان خرید بالاتری برخوردار باشند و همین مسئله سطح قیمت‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.»
*زیرساخت‌های درمانی کرمان ضعیف است
نابرابری درآمدی و تاثیرش بر سطح تقاضا و افزایش قیمت‌ها و در کنار آن نظارت ضعیف در استانی که سیستم توزیع‌اش به نسبت سنتی‌تر است، عاملی است که از نگاه این اقتصاددان باعث گرانی اغلب گروههای کالایی از پوشاک گرفته تا خوراکی‌ها و تفریح شده است.
اما چرا با وجود تعرفه ثابت خدمات درمانی در کشور، استان کرمان بیشترین تورم را در سطح استان‌های کشور در بخش بهداشت و درمان تجربه کرده . اختلاف هزینه بهداشت و درمان در کرمان نسبت به متوسط کشور به بالای ۲۰ درصد رسیده است. شکیبایی علت گرانی هزینه‌های بهداشت و درمان در کرمان را زیرساخت‌های ضعیف درمانی در کرمان و سطح بالای ارائه خدمات در بخش خصوصی در کرمان نسبت به سایر استان‌ها می‌داند.
او در این رابطه توضیح می‌دهد:«تورم بخش بهداشت و درمان به این موضوع بر می‌گردد که چقدر از این خدمات خصوصی و چقدر دولتی است. استان کرمان از گذشته یک ضعف در زیرساخت بهداشت و درمان داشته و زیرساخت‌های استان کرمان نسبت به استان‌های دیگر عقب مانده است و به همین دلیل بخشی از مردم برای درمان خدمات درمانی باکیفیت‌تر به استان‌های مجاور می‌رفتند . در یک دهه گذشته اما سرمایه‌گذاری‌هایی صورت گرفته و این عقب‌ماندگی جبران می‌شود . اما وقتی بخش خصوصی جای بخش دولتی را می‌گیرد و سهم آن افزایش پیدا می‌کند، نرخ‌ها بالاتر می‌رود. علت اینکه گرانی خدمات بهداشت و درمان در یزد و یا فارس کمتر از کرمان است به دلیل سهم بالاتر بیمارستان‌های دولتی و تعرفه‌های دولتی در این استان‌هاست.»